26
met de manier waarop de vijver is ge
vormd (zodat de golvende zichtas haaks
op het gebouw domineert), doet denken
aan het aan Zocher toegeschreven ont
werp voor het huis Voorlinden te Wasse
naar, maar ook aan een aan hem toege
schreven ontwerp voor Toorenvliedt.8 Met
hetzelfde gemak kunnen echter relaties
Detail van een door Numan in 1793 vervaar
digde aquarel van het huis Velserbeek, met cen
traal een toen pas gebouwde brug die gesierd
wordt met Romeins aandoende zuilbasementen.
Deze brug heeft een sterke gelijkenis met de
oude Romeinse brug bij Westhove.
worden gelegd met werken van, of werken
toegeschreven aan, Pieter Schuppens. Er
is ook wel geopperd dat beiden hebben
samengewerkt, concreet bij het ontwerp
van de tuin van het kasteel Ter Hooge
(omstreeks 1806).9
Hoe heeft de Romeinse brug er in de ne
gentiende eeuw of de late achttiende eeuw
uitgezien? Vroeg-twintigste-eeuwse an
sichtkaarten en foto's tonen een brug met
een waterdoorgang die (veel) breder is
dan tegenwoordig het geval is. Op de oude
foto's is een brede, minder spitse boog te
zien. De boogvorm past beter bij het land-
schapsontwerp waarin vloeiende lijnen een
belangrijke rol spelen.10 In de basis is de
brug sterk gelijkend op de brug die werd
gepresenteerd in het Magazijn der tuinsie
raden. Dit voorbeeldenboek kwam aan het
begin van de negentiende eeuw, eerst in
de vorm van katernen, op de markt. Het
diende ter inspiratie van opdrachtgevers en
tuinontwerpers.11
Pylonen
Op de oude foto's is de brug overwoekerd
door klimop of een soortgelijke plant. Daar
door is niet op iedere foto te zien dat de
brug in het midden zogenaamde pylonen
heeft.12 De aard van deze pylonen is door
de overwoekering niet precies te duiden.
Wel is op te merken dat het metselwerk
van de pylonen globaal dezelfde kenmer
ken vertoont als het metselwerk van de
brug en dat de pylonen ongeveer een me
ter hoog zijn. Op enkele foto's lijkt de over
woekering het zicht te ontnemen op min
der hoge pylonen aan de uiteinden van de
balustraden.
Hoe zijn de pylonen te duiden? Op het
eerste gezicht is de toepassing van pylo
nen in sterk contrast met de vloeiende lij
nen die zo karakteristiek zijn voor de land
schapstuinen rond 1800. Men zou op basis
daarvan zelfs kunnen twijfelen aan de oor
spronkelijkheid van de pylonen. Deze twij
fel wordt echter weggenomen wanneer
men bekend raakt met een vijverbrug die
bij het huis Velserbeek (bij Velsen) heeft
gestaan. De kunstenaar Numan heeft in
1793 een aquarel gemaakt waarop de
brug bij het huis Velserbeek is afgebeeld.
Die brug lijkt bijzonder sterk op de brug bij
Westhove zoals we deze kennen van oude
foto's. De vijverbrug van Velserbeek heeft
een rond (of beter: licht ovaal) gebogen
waterdoorgang en wordt gesierd door pylo-
