van de weefhistorie in het Westkappelse spraakgebruik", aldus de schrijvers. De weverij, die in 1839 werd opgericht, ging in 1870 ter ziele. In Zoutelande werd een perceel de Smou- ze genoemd. De naam wordt in het boek De veldnamen van Zoutelande en Bigge- kerke niet verklaard, maar het zou mij niet verbazen als de grond van het perceel slecht was. De Middelburgse percelen 't Jodeland en 't Jodeweitje worden wel verklaard en ook bij deze percelen was de kwaliteit van de grond slecht. Joden op Walcheren Het is niet bekend wanneer de eerste jo den zich op Walcheren vestigden. J. Becker schrijft dat in 1266 de jood Ge- raldi dicti iudei in een acte te Vrankendike (bij Vlissingen) wordt genoemd. Geraldi was betrokken bij de overdracht van grond aan de Abdij van Duins bij Oostende. Tussen 1432 en 1461 staat in de stadsre keningen van Middelburg verschillende ke ren de bekering van een jood vermeld, die hiervoor een financiële bijdrage kreeg. In 1432 bekeerde een jood zich tot het chris tendom en hij werd door het stadsbestuur beloond met een Philipsschild.1 In 1435 werd een bekeerde jood beloond met twee Arnoldsguldens2 en een jaar later een an dere jood met tien groten.3 In 1452 kreeg een arme vrouw, die vroeger jodin was, twaalf groten als bijdrage en een jodin die "dat heilige gelove angenomen hadde", ontving in 1461 zes groten. Guan de la Palma vestigde zich in 1453 in Arnemuiden. Waarschijnlijk was hij vanwe ge zijn afkomst - hij was maraan4 - naar de Nederlanden gevlucht. In 1497 liep een aantal Spaanse schepen de haven van Veere binnen met aan boord onder anderen drie joden. Deze joden wer den in de kerk in Veere gedoopt. Blijkbaar was dit een belangrijke gebeurtenis, want de peters en de meters waren Philips van Bourgondië, de prelaat van Middelburg en Anna van Borssele, vrouwe van Veere en Beveren. Een zoon van de Spanjaard Alonsse - ook hij was waarschijnlijk een maraan - werd in 1489 voor tien jaar verbannen uit Hol land, Zeeland en West-Friesland omdat hij werd beschuldigd van godslastering. Voor straf moest hij een pelgrimstocht naar Cyprus maken. Onder Karei V (1500-1558) kregen de joden het steeds moeilijker. Evenals in Spanje werden ze ook in de Nederlanden als ketters gezien. In 1541 belandden de joden Marco en Louis Fernandez in Mid delburg op de brandstapel. Sefardische Joden Met Sefardische Joden worden joden uit Spanje en Portugal bedoeld. Zij waren im migranten5 die een nieuwe thuishaven zochten. Ze worden ook wel Portugese Jo den genoemd en als het om hun synagoge gaat, wordt er over een Portugese synago ge gesproken. Een van hun nazaten was de in Amsterdam geboren Paulo Jacomo Pinto. Hij werd in 1643 inwoner van Mid delburg en moest hiervoor twee pond Vlaams betalen. Toch moet hij al een aan tal jaren in Middelburg hebben gewoond, want in 1641 was hij eigenaar en bewoner van het huis met de naam Sint Pieter op de Rouaansekaai 17. In dit huis was vanaf 1641 een Portugese huissynagoge onder gebracht. Dat wijst erop dat er voldoende joodse mannen in Middelburg woonden om een joodse gebedsdienst te houden. Hiervoor moeten immers minimaal tien

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2013 | | pagina 50