levensonderhoud. Het grote verschil met kloosters was dat de begijnen niet de be lofte van eeuwige kuisheid, armoede en gehoorzaamheid hoefden af te leggen. Aanvankelijk behandelde de kerk deze vrouwen als ketters, maar geleidelijk aan werden ze geaccepteerd, op de voorwaar de dat ze een vroom leven zouden leiden. Zo ontstonden de Vlaamse begijnhoven, als een stad in de stad. Met een eigen bakkerij, brouwerij, verpleeghuis, kerk en bleekweides. Rijke, meestal adellijke begij nen kochten er een huisje en minder rijke begijnen huurden bij deze eigenaressen een kamertje en verzorgden dan het huis houden. Bezitloze begijnen vonden door gaans een onderkomen in conventen, een soort kleinschalige kloosters. Ze moesten dan wel werken voor de kost. Het kantklos sen werd vanaf de zeventiende eeuw een van hun belangrijkste bezigheden, en het begijnhof speelde een cruciale rol in de Mechelse kantproductie. Een bezoekje aan dit charmante deel van Mechelen is dan ook alleszins de moeite waard. Mechelen heeft trouwens in meerdere op zichten iets met vrouwen. Margaretha van York werd in 1468 uit Engeland gehaald om met Karei de Stoute te trouwen. Na acht jaar sneuvelde Karei en zijn dochter Maria van Bourgondië volgde hem op. Margaretha stond haar dochter aanvanke lijk met raad en daad bij, maar omdat haar beleid een doorn in het oog van de hoge heren van de Vlaamse steden was, werd ze gedwongen het hof te verlaten. Ze ging wonen op het Hof van Kamerijk, later ook wel Keizershof genoemd, omdat keizer Ka- rel V hier verbleef van 1500 tot 1515. Een laatste overblijfsel van dit paleis is nu de stadsschouwburg van Mechelen. Een andere Margaretha, Margaretha van Oostenrijk, was tussen 1507 en 1530 land voogdes van de Habsburgse Nederlanden. Ze kende een woelig huwelijksleven. Tot driemaal toe werd ze uitgehuwelijkt. Op haar 24ste werd ze weduwe en ze weiger de voor een vierde keer te trouwen. Na haar benoeming tot landvoogdes in 1507 vestigde ze zich in Mechelen. Een van haar grootste successen was de Dames- vrede in 1529. Haar grote passie was poly fone (meerstemmige) muziek. Haar origi nele koorboek wordt bewaard in het Me chelse stadsarchief en staat op de lijst van Vlaamse topstukken. Haar paleis is nu ge rechtshof. Maar het mooiste wat door vrouwen is ge sticht en dat nog steeds is te bewonderen - wat we ook gaan doen deze dag - is het Ursulineninstituut van Onze-Lieve-Vrouw- Waver. De zusters ursulinen stichtten aan het eind van de negentiende eeuw een pensionaat voor dames. Deze onderwijsin stelling kreeg al snel een internationale uit straling. Zeker van internationaal niveau zijn de uiteenlopende architecturale stijlen - van neoclassicisme tot art nouveau. In deze laatste stijl werd in 1900 de winter tuin gebouwd, een indrukwekkende ont vangstruimte voor de vooraanstaande be zoekers van de school. Deze wintertuin is perfect bewaard gebleven en met de prachtige glas-in-loodramen een be schermd monument, een 'verborgen parel' van art nouveau. We gaan Mechelen dus bezoeken met de Heemkundige Kring Walcheren, en wel op zaterdag 28 september a.s. Ons program ma gaat er als volgt uitzien. Met de bus rijden we door een deel van de bekende Groenstreek naar het Ursulinen- klooster van Onze-Lieve-Vrouw-Waver al waar we koffie met gebak krijgen aangebo-

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2013 | | pagina 59