levensonderhoud. Het grote verschil met
kloosters was dat de begijnen niet de be
lofte van eeuwige kuisheid, armoede en
gehoorzaamheid hoefden af te leggen.
Aanvankelijk behandelde de kerk deze
vrouwen als ketters, maar geleidelijk aan
werden ze geaccepteerd, op de voorwaar
de dat ze een vroom leven zouden leiden.
Zo ontstonden de Vlaamse begijnhoven,
als een stad in de stad. Met een eigen
bakkerij, brouwerij, verpleeghuis, kerk en
bleekweides. Rijke, meestal adellijke begij
nen kochten er een huisje en minder rijke
begijnen huurden bij deze eigenaressen
een kamertje en verzorgden dan het huis
houden. Bezitloze begijnen vonden door
gaans een onderkomen in conventen, een
soort kleinschalige kloosters. Ze moesten
dan wel werken voor de kost. Het kantklos
sen werd vanaf de zeventiende eeuw een
van hun belangrijkste bezigheden, en het
begijnhof speelde een cruciale rol in de
Mechelse kantproductie. Een bezoekje aan
dit charmante deel van Mechelen is dan
ook alleszins de moeite waard.
Mechelen heeft trouwens in meerdere op
zichten iets met vrouwen. Margaretha van
York werd in 1468 uit Engeland gehaald
om met Karei de Stoute te trouwen. Na
acht jaar sneuvelde Karei en zijn dochter
Maria van Bourgondië volgde hem op.
Margaretha stond haar dochter aanvanke
lijk met raad en daad bij, maar omdat haar
beleid een doorn in het oog van de hoge
heren van de Vlaamse steden was, werd
ze gedwongen het hof te verlaten. Ze ging
wonen op het Hof van Kamerijk, later ook
wel Keizershof genoemd, omdat keizer Ka-
rel V hier verbleef van 1500 tot 1515. Een
laatste overblijfsel van dit paleis is nu de
stadsschouwburg van Mechelen.
Een andere Margaretha, Margaretha van
Oostenrijk, was tussen 1507 en 1530 land
voogdes van de Habsburgse Nederlanden.
Ze kende een woelig huwelijksleven. Tot
driemaal toe werd ze uitgehuwelijkt. Op
haar 24ste werd ze weduwe en ze weiger
de voor een vierde keer te trouwen. Na
haar benoeming tot landvoogdes in 1507
vestigde ze zich in Mechelen. Een van
haar grootste successen was de Dames-
vrede in 1529. Haar grote passie was poly
fone (meerstemmige) muziek. Haar origi
nele koorboek wordt bewaard in het Me
chelse stadsarchief en staat op de lijst van
Vlaamse topstukken. Haar paleis is nu ge
rechtshof.
Maar het mooiste wat door vrouwen is ge
sticht en dat nog steeds is te bewonderen
- wat we ook gaan doen deze dag - is het
Ursulineninstituut van Onze-Lieve-Vrouw-
Waver. De zusters ursulinen stichtten aan
het eind van de negentiende eeuw een
pensionaat voor dames. Deze onderwijsin
stelling kreeg al snel een internationale uit
straling. Zeker van internationaal niveau
zijn de uiteenlopende architecturale stijlen
- van neoclassicisme tot art nouveau. In
deze laatste stijl werd in 1900 de winter
tuin gebouwd, een indrukwekkende ont
vangstruimte voor de vooraanstaande be
zoekers van de school. Deze wintertuin is
perfect bewaard gebleven en met de
prachtige glas-in-loodramen een be
schermd monument, een 'verborgen parel'
van art nouveau.
We gaan Mechelen dus bezoeken met de
Heemkundige Kring Walcheren, en wel op
zaterdag 28 september a.s. Ons program
ma gaat er als volgt uitzien.
Met de bus rijden we door een deel van de
bekende Groenstreek naar het Ursulinen-
klooster van Onze-Lieve-Vrouw-Waver al
waar we koffie met gebak krijgen aangebo-