Kent u ze nog? 12 Vragen bij een bijzonder boek uitgevoerd op basis van anonieme tips. Gelukkig heeft de geallieerde opmars van af eind augustus 1944 ook een einde ge maakt aan de wandaden van de Land wacht op Walcheren. Jules Braat Geraadpleegde bronnen: - Nationaal Archief, Den Haag: dossiers Bij zondere Rechtspleging betreffende Walcherse landivachters. - Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumen tatie en Holocauststudies, Amsterdam: Gene- ralkommissariat für das Sicherheitswesen, inv.nrs. 69, 86, 104, 110, 112, 116. - Gemeentearchief Vlissingen (GAV): Gemeen tebestuur Vlissingen 1937-1940, inv.nr. 225. - GAV: Gemeentepolitie Vlissingen I, inv.nr. 425. Sinds 1997 staat in mijn kast een bijzonder boek, een boek (uit 1935) dat vragen op roept. Die betreffen minder de feitelijke in houd, maar veel meer de latere toevoegin gen die in mijn exemplaar van dit boek zijn aangebracht. Het boek in kwestie heet Ver dwijnend volk, het is geschreven door Roel Houwink (Breda, 17 januari 1899 - Zeist, 3 juni 1987) en het werd in 1935 uitgegeven door U.M. oftewel Uitgeversmaatschappij Holland in Amsterdam. Houwink, dichter en schrijver, bracht zijn kinderjaren door in Middelburg. Zijn herinneringen aan die tijd klinken door in het dichtbundeltje Middel burgs dagboek uit 1976.1 Verdwijnend volk is een boek zoals er tus sen beide wereldoorlogen meer versche nen als uiting van in brede kring levende heimwee naar wat op het punt stond te verdwijnen: het platteland, de plattelands cultuur en de boer "als verdwijnend men- schentype". Na een voorwoord door Theodor Haecker (1879-1945) en enkele inleidende bespiegelingen, telt Verdwij nend volk dertig paragrafen waarin het ka rakter van de boer aan de hand van even zoveel portretfoto's wordt geschetst. Dat le vert titels op als 'De slimme boer', 'De ou bollige boer' en 'Een blijmoedige'. De zwart-witfoto's zijn van de hand van fo tograaf Hans Gilberg. Ook hij was betrok ken bij andere, verwante uitgaven. Zo ver zorgde hij de foto's in het Groot-Neder lands Boerenboek dat in 1936 onder re dactie van Anne de Vries verscheen, en die in Volk bij den weg, in 1937 versche nen onder redactie van Roel Houwink. De portretfoto's voor Verdwijnend volk maakte hij in 1933, "toen hij met zijn toestel rond dwaalde over de Middelburgsche markt". Dat geldt althans voor de Zeeuwen in het boek; dat zijn er negentien; de overigen zijn Veluwse boeren. Het psychologiseren gebeurt vooral op basis van de gelaats-

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2013 | | pagina 14