18
vers typisch in de trant van de rederijkers
is geschreven, doet het vermoeden dat
een lid van de rederijkerskamer het heeft
gedicht en Jans naam eronder heeft gezet.
Begraven in de kerk
De overledene met de oranje japon had
meer dan een eeuw in een graf in de Klei-
De afgebrande Kleine Kerk in 1696. Detail van
de plattegrond van Veere uit de 'Nieuwe Cro-
nyk van Zeeland' van Mattheus Smallegange.
(collectie ].H. Midavaine)
ne Kerk gelegen voordat Jan de kist naar
boven haalde. In de rooms-katholieke tijd
was het heel gewoon dat gestorvenen in
en bij een kerk werden begraven. Dat
kwam omdat veel kerken boven graven
van heiligen waren gesticht en de gelovi
gen hierbij zo dicht mogelijk bewaard wil
den blijven in afwachting van de dag van
het Laatste Oordeel, de dag van Christus'
terugkomst op aarde om de levenden en
de doden te oordelen. Ook na de Reforma
tie bleef het gebruikelijk zich in en bij de
kerk te laten begraven.
In Jans tijd kostte het kopen van een graf
in de kerk, het openen ervan, het luiden
van de klok en het gebruik van het doods
kleed voor een volwassen persoon in Vee-
re al gauw zo'n 56 gulden, terwijl men voor
het begraven op het kerkhof zes gulden
aan rechten kwijt was. Daarbij kwamen
nog de kosten van de doodskist, de maal
tijd en het gebruik van koetsen. Wilden de
nabestaanden het wapenschild van de
overledene in de kerk ophangen, dan kost
te dat nog eens zestig gulden extra. Omdat
er een behoorlijk prijskaartje aan het be
graven in een kerk vastzat, was dit dus al
leen voorbehouden aan rijke stinkerds. Het
woord 'stinkerds' moeten we hier heel let
terlijk nemen, want in de kerken hing door
de ontbindende lijken altijd een penetrante
geur. Dat was ook de reden dat het rijk in
1825 het begraven in kerken verbood.
Toen Jan grafdelver was, werden er ge
middeld 42 personen per jaar in Veere be
graven, waarvan zo'n vijftien procent in
een kerk. Dat Jan op 14 december 1787
een graf in de Kleine Kerk heeft gegraven
is dus op zich niet opmerkelijk. Uit de be-
graaflijst weten we dat die dag Pieter de
Jager is begraven, maar er staat niet bij
dat het in de Kleine Kerk heeft plaatsge
vonden.
Kleine Kerk
Kon een japon na meer dan honderd jaar
zo gaaf uit een graf in de Kleine Kerk te
voorschijn komen? Om die vraag te kun
nen beantwoorden moeten we de geschie
denis van deze kerk nagaan. Ze staat aan
de oostzijde tegen de Grote Kerk aange
bouwd, op de plaats waar op Maria Licht
mis (2 februari) 1347 Wolfert van Borsele
de eerste kerk heeft gesticht. Deze drie-
beukige hallenkerk werd al na een jaar in
gebruik genomen en door paus Clemens
van Avignon tot parochiekerk verheven. Op
verzoek van Hendrik IV van Borselen ver
hief paus Paulus II haar in 1470 tot colle-
