Het stadswapen van Middelburg, circa 1817.
(Zeeuws Archief, HTAM-B 1728)
Een voordelige karaktereigenschap van de
arend is dat hij geen territoriumdrift kent,
goed met soortgenoten overweg kan en er
zelfs mee samenwerkt. Sinds 2006 kent
Nederland weer één of meer broedparen,
in de Oostvaardersplassen en het Lau
wersmeer. De arend heeft als top-predator
een reusachtige oppervlakte aan leefge
bied nodig. Hij jaagt op open water, maar
ondanks zijn naam doet vermoeden is dit
vooral zoet water, zoals grote plassen, me
ren en rivieren die omgeven zijn door bos
sen of open terrein. Mits er voldoende die
ren in leven. De prooien van de zeearend
zijn vissen, aas, konijnen, hazen, meerkoe
ten, ganzen en zelfs reeën en vossen. De
Europese zeearend leeft echter voorname
lijk in Noord-Europa in de Noorse fjorden,
Noord-Zweden, Finland en Rusland.
De stadsarenden werden waarschijnlijk
van jongs af aan gekooid gehouden en
hebben wellicht zelfs nooit gevlogen. Er is
waarschijnlijk nooit naar het dierenwelzijn
omgezien en vele exemplaren zullen door
de stadsjeugd getreiterd zijn in hun kooi en
van verveling zijn weggekwijnd. Doordat de
arenden alleen vleesafval gevoerd kregen,
hadden ze zo'n eenzijdig dieet dat hun in
stinct werd onderdrukt om zelf prooi te
moeten vangen. De trotse arend zal er in
zijn kooi niet zo fier hebben uitgezien als
het stadswapen doet voorkomen.
Middelburg en zijn stadswapen
Het stadswapen met burcht én arend is er
niet vanaf het begin van de stad geweest.
In 1423 brandde het oude stadhuis van
Middelburg af. De precieze locatie ervan is
niet bekend, maar wel dat het vleeshuis of
de vleeshal zich aan de Burgh bevond. Het
oude stadhuis zou direct naast de vleeshal
hebben gestaan, in de Lange Delft. In
1430 werd een begin gemaakt met de
bouw van het nieuwe stadhuis en daarin
kwam de vleeshal links in de onderste ga
lerij.2 Zowel stadhuis als vleeshal zouden
een belangrijke rol gaan spelen voor de
Middelburgse stadsarend.
Sinds ongeveer het jaar 1000 is de zwarte
adelaar op een gouden veld het wapen
symbool van de Duitse keizers. Na 1417
werd de keizerlijke adelaar doorgaans dub-
belkoppig afgebeeld. Vanaf de late middel
eeuwen wordt deze adelaar in het Middel
burgse stadswapen afgebeeld. De arend of
adelaar is een symbool van moed, kracht,
scherp inzicht en hoge idealen; het dier
staat aan de top van de voedselketen en
daarmee symboliseerde de stad haar posi
tie ten opzichte van de omringende plaat
sen. Op het oude bordes van het nieuwge
bouwde stadhuis (dat in 1756 werd veran
derd) was het wapen van Middelburg afge
beeld als een schild waarop de burcht
