49
'imi
>a££t-fit
te in die traditie. In zijn jonge jaren was hij
een losbol. Als jong filosoof hing hij het
manicheïsme aan (het kwade bestaat
naast het goede), eenmaal bekeerd tot het
christendom bekende hij zich tot de leer
van de erfzonde: het kwaad zit in de mens
zelf. Niet minder dan achtentachtig ketterij
en werden door hem aangepakt.
leidden tot de opkomst van stromingen die
de gelofte van armoede daadwerkelijk na
leefden. Zo werden de franciscanen, hoe
wel aanvankelijk met de nodige achter
docht bekeken, door de kerkelijke bureau
cratie geaccepteerd. Dat lag anders bij de
opkomst van het kathaarse, of zo men wil
ketterse geloof, een ingetogen manicheïsti-
Vele eeuwen later blijkt het christendom
het verval, de onophoudelijke oorlogen en
volksverhuizingen van het eerste millenni
um te hebben overleefd. Kruistochten wer
den georganiseerd omdat de Seltsjoeken,
een Turkse stam die Jeruzalem in 1078
bezette, de pelgrims niet met rust lieten.
De wreedheden van de kruisvaarders in
het oosten ijverden met die van de joden
vervolgingen in het westen. Het mislukken
van de kruistochten en de morele verdor
venheid van de christelijke geestelijkheid
9ry'a
1 VtrfrvL 1Wxex&e+L -•
Als reactie op het schrikbewind van Filips II
werden na de machtsovername door de geu
zen in Vlissingen stropoppen verbrand, voor
stellend Slavernij (Filips 11), Inquisitie (de
paus) en Bloeddorst, met onder een later aan
gebrachte aantekening van Jona Willem te
Water, kopergravure, 6 april 1572. (Zeeuws
Archief, coll. KZGW, ZI-III 0035)
sche stroming die de kerkelijke hiërarchie
en sacramenten niet erkende. Paus Inno-
centius III bracht de katharen met grof ge-
