43
i METAMORPHOSIS^
f, NATURALIS
autore
Ioanne Goedarclo.
den lijve ondervonden en de moeilijke situ
atie van haar ouders en de andere volwas
senen ervaren.
Woensdag 22 oktober 2014, aula
Zeeuwse Bibliotheek, Kousteensedijk 7,
Middelburg, aanvang 20.00 uur.
Woensdag 19 november 2014
Lezing over Johannes Goedaert (1617-
1668), grondlegger van de entomologie
Tot 1660 was er weinig over insecten be
kend. Wetenschappers hielden zich er niet
mee bezig. Theologie was veruit de be
langrijkste studie. Als er enige aandacht
aan insecten besteed werd, was dat aan
soorten die in de bijbel genoemd worden,
zoals de mier, de sprinkhaan en de bij.
Eigen waarnemingen speelden geen rol in
de wetenschap. Geleerden baseerden zich
tot halverwege de zeventiende eeuw vrij
wel uitsluitend op de bijbel en op geschrif
ten uit de oudheid, zoals die van Aristote-
les, Plato en Plinius. Met de verschijning
van Metamorphosis Naturalis in 1660 van
de Middelburgse fijnschilder en insecten-
kundige Johannes Goedaert kwam daarin
verandering.
Goedaert kweekte in en rond zijn woning
aan het Molenwater allerlei soorten rupsen
en maden en beschreef, gebaseerd op zijn
eigen waarnemingen, als eerste in de ge
schiedenis de gedaanteverwisseling van
insecten.
Als fijnschilder en lid van het Middelburgse
Sint-Lucasgilde kon Goedaert zelf illustra
ties maken bij zijn beschrijvingen. Het eer
ste deel van Metamorphosis Naturalis
werd in 1660 uitgegeven door Goedaerts
vriend en stadgenoot Jaques Fierens. Het
bevatte etsen, die Goedaert persoonlijk
had ingekleurd. Metamorphosis Naturalis
was het eerste boek ter wereld dat in kleur
verkrijgbaar was bij de uitgever. Fierens
gaf tussen 1660 en 1669 het driedelige
werk uit in het Nederlands, Latijn en Frans.
In Engeland verschenen later in de zeven
tiende eeuw nog een tweede Latijnse en
een Engelse vertaling.
Johannes Goedaert moet beschouwd wor
den als de grondlegger van de studie van
'Metamorphosis Naturalis', Johannes Goedaert,
ca. 1660. Zeeuwse Bibliotheek, kluis 1107 B 2)
insecten, de entomologie. Door zijn werk
groeide de belangstelling voor insecten.
Goedaert is ondanks zijn ontdekkingen en
de hoge kwaliteit van zijn werk relatief on
bekend gebleven. Op de website www.