bracht bij de Nederlandse Volksdienst
(NVD), een organisatie waarmee de bezet
ter probeerde het sociale werk te nazifice-
ren. Ook van deze organisatie werd W.K.H.
Dieleman provinciaal directeur en eerder
genoemde J.W.L. van Doorn financieel di
recteur. De NVD zat in Middelburg samen
met WHN in hetzelfde gebouw, zij hadden
dezelfde bank - de Twentsche Bank
hetzelfde gironummer en hetzelfde briefpa
pier. De NVD verleende sociale hulp aan
gezinnen en regelde uitzending van kinde
ren naar Duitsland.
Doordat de werkzaamheden toenamen
werd extra kantoorruimte nodig. In juni
1942 gaf het hoofdbestuur toestemming
om de tuinkamer en de keuken in de Sin
gelstraat erbij te huren. Een timmerman
kreeg opdracht archiefrekken te maken,
maar daarover werden door Den Haag op
merkingen gemaakt: er was geen toestem
ming gevraagd.
De administratie kreeg ook te maken met
schaarste aan kantoorbehoeften. Eind
1941 werd het hoofdbestuur om een
brandkast gevraagd. Het antwoord was ne
gatief; geadviseerd werd om te proberen
ter plaatse zo'n kast aan te schaffen. Ook
voor een schrijfmachine kreeg men nul op
het rekest.
De rol van de NSB
De kringleider van de NSB in Zeeland, Jan
Dekker, was niet zo gelukkig met de ma
nier waarop de WHN en de NVD in zijn ge
bied waren georganiseerd. Dieleman en
zijn opvolger Holthuizen waren, hoewel
duidelijk pro-Duits, benoemd zonder in
spraak van de Beweging. Ook vond hij dat
ambtenaren van het Rijkscommissariaat te
veel invloed hadden. Dekker vreesde ver
duitsing en besprak dat met Mussert, die
hem steunde. De zaak escaleerde toen de
Duitsers beweerden dat op het kantoor
van de NVD in Middelburg een anti-Duitse
stemming heerste. Die zou worden gevoed
door Van Doorn en een zekere Dagevos.
De Sicherheitsdienst verhoorde Van
Doorn, kon hem niets ten laste leggen
maar hij werd wel ontslagen. Vervolgens
liet Dekker een disciplinair onderzoek in
stellen waarbij Van Doorn werd gerehabili
teerd. Hij keerde niet terug bij de NVD
maar werd bureauleider van de NSB voor
de Bevelanden.
De verhoudingen met de Duitsers waren
hierdoor ernstig verstoord geraakt. Begin
september 1944 wilde men een bemidde
lingspoging ondernemen maar door de ge
allieerde opmars ging die niet door.
Controles
Zowel WHN als NVD waren Duits van op
zet, en dat hield ook een grondige controle
van de financiën in. Eind december 1941
had het hoofdkantoor al opdracht gegeven
tot het controleren van enkele gemeenten
waarover men zorgen had. Op Walcheren
waren dat Arnemuiden, Domburg en Vlis-
singen. In 1943 werd de WHN/NVD-admi-
nistratie van alle Walcherse buurtschappen
gecontroleerd en daarbij werden er nogal
wat tekortkomingen geconstateerd.
In Serooskerke bleek het kasboek totaal
verkeerd ingevuld. De penningmeester
bleek niet erg geschikt voor zijn taak en de
controleur had moeite hem de meest ele
mentaire beginselen van administratie bij
te brengen.
Ook in Middelburg-Oost rammelde het.
Daar waren kaarten waarop uitkeringen
moesten worden vermeld zoekgeraakt en
viel er dus domweg niets te controleren.
Ook hier moest de controleur een les ad-
