35 saai door talrijke details, maar er zit vaart in. Toch doemt in de loop van de verhalen een helder beeld op van die plek in de ze ventiende en achttiende eeuw waar velen van ons nog niet van wisten. Hoe zat het met de wilde dieren, hoe was de verhou ding met de inheemse volkeren, was er rechtspraak, wat aten ze daar; het zijn geen grote maar wel degelijk interessante vragen. Ze worden en passant in de loop van het boek beantwoord in de verhalen over een boosaardig wijf, scandaleus ge drag, een "bijsonder affkeerige wreetheijtt", een "verbolghen predikant". Een mooie passage is die waarin een hoofdman, genaamd Ngonnemao, van een vijandelijke inheemse stam een groep ko lonisten overvalt en de kolonisten maant rustig te blijven. Hij doet dat in een men gelmoes van zijn eigen taal en die van de kolonisten: "'t za lustigh, Duijtsman een woordt calm ons u kelum." Hetgeen zoveel betekent als: "Blij rustig, Hollanders. Eén woord en we snijden je keel door." Jan van Roosendaal Bart de Graaff, Caesar Hulstaert en Co- rine de Maijer, Zeeuwen aan de Kaap, ver halen uit Zuid-Afrika. 95 pag. Uitg. Den Boer/de Ruiter, Vlissingen 2015. ISBN 978- 90-79875-63-4, €12,50 De vrouw met de bijl Steffie van den Oord (1970) is journalist en schrijver. Zij laat zich meestal door de ge schiedenis inspireren, zoals blijkt uit haar succesvolle uitgave Eeuwelingen (inter views met honderdjarigen uit 2002, 14de druk 2013). Ook doet zij archiefonderzoek als basis voor haar boeken. Steffies meest recente boek is De vrouw met de bijl en negen andere moordenaressen. In tien hoofdstukken wordt de geschiedenis van evenzovele Nederlandse moordenaressen uit de afgelopen drie eeuwen behandeld. Volgens de flaptekst van het boek moor den vrouwen "minder vaak dan mannen, maar ze hebben meestal een beter ver haal". Die verhalen zijn nogal uiteenlo pend. We lezen over een vrouw die kort na de Tweede Wereldoorlog alsnog iemand liquideerde; over een wel erg ruwe vorm van euthanasie, waarbij in 1712 een doch ter haar moeder met een bijl doodde, een daad die ze zelf ook met de dood moest bekopen (ze werd onthoofd); over een moord in Amsterdam in 1925; over een gif mengster en nog veel meer. Het betreft 'beroemde" moorden, zoals 'Bekentenis' (die naoorlogse liquidatie, in 1946, die in 2011 groot nieuws was), en 'De bruid van Jut' over Christien Jut-Goedvolk die samen met haar echtgenoot Henri Jut een moord pleegde (in 1872) - zijn naam leeft voort in de uitdrukking "de kop van Jut" - en allerlei minder bekende zaken. De schrijfster heeft voor een 'romanachti ge' opzet gekozen, waarbij ze de vrouwen zelf aan het woord laat. We kunnen dit boek derhalve onder de noemer faction scharen, een mengeling van feiten en fic tie. Een proces dat meer toegepast wordt en waarbij de schrijfster in dit geval de (verzonnen) dialogen en monologen wel op archiefbronnen, zoals procesdossiers, baseert. Het is een stijlfiguur die de verha len een grote mate van levendigheid geeft. Wel vind ik het jammer dat Steffie van den Oord haar bronnen niet expliciteert (bij voorbeeld in de vorm van een literatuur- en bronnenlijst). Nu staat aan het einde van een verhaal bijvoorbeeld: "Gebaseerd op

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2016 | | pagina 37