14
gentegenstelling - met als basis de twee
deling kreekrug versus poelgebied - zou
zich lang doen gelden. Pas met de inwer
kingtreding van het eerste gemaal in 1930
kwam er een einde aan de eeuwenlange
wateroverlast.
Er zijn aan de hand van dit fragment van
de hoogtekaart nog enkele bijzonderheden
aan te wijzen. Zo is het opvallend dat de
meeste van de eerdergenoemde oude
boerderijen niet boven op de kreekrug,
maar meer aan de randen ervan liggen,
vaak aan het eind van een oprijlaan, een
baene. Het meest in het oog springend is
wat dit betreft de situatie van de boerderij
Zuythoff (Noordweg 309), net ten zuiden
van Brigdamme. Het erf is qua hoogtelig
ging als het ware een voorpost, een uit
bouw van de kreekrug in westelijke rich
ting. Het ligt met een hoogte van circa 1
meter boven NAP zelfs nog hoger dan de
kreekrug zelf. Was zo'n ligging op de over
gang van hoge kreekrug (met het akker
land) en lage poel (met het grasland) voor
de boer wellicht efficiënt? Van de buiten
plaatsen - onder andere de boerderij Le-
liëndale gaat terug op een buitenplaats -
is bekend dat ze bij voorkeur op zo'n over
gang werden gesitueerd. Gegrondvest en
beschut op hoge en droge grond, maar
met de mogelijkheid om het uitzicht over
de lage en open poelgebieden in de totale
park- en tuinaanleg te betrekken.
De hoogtekaart laat ook goed zien dat de
kreekrug van de Noordweg zich anderhal
ve kilometer ten noorden van Middelburg
splitst, met een aftakking in zuidoostelijke
richting. Precies op deze driesprong is
Brigdamme ontstaan. In de naam Brig
damme zijn duidelijk de elementen 'brug'
en 'dam' te herkennen. Ze verwijzen naar
de afsluiting van een kreek die indertijd
gestroomd heeft tussen de Arne en Brig
damme, een afsluiting die waarschijnlijk
gelegen heeft dicht bij de vroegere kerk en
ter plekke van het huidige hof Leg-Af. Sa
men omarmen de rug van de Noordweg
en deze zijtak als het ware een heel klein,
maar als zodanig goed herkenbaar poelge
biedje. Precies op de grens van deze zijrug
en dit poelgebiedje loopt het Brigdamse
Padje, een van de zeer weinige 'padjes' die
na de oorlogsinundatie en de herverkave
ling op Walcheren zijn overgebleven. Het is
een padje waar velen dierbare herinnerin
gen aan koesteren. Bijvoorbeeld Jan Cam-
pert, die het zich in 1929 herinnerde als
"een pad dat vele geheimen kende".
Vanwege de bijzondere situatie is het ge
deelte van de Noordweg tussen Sint Lau
rens en Middelburg sinds 2008 een van
rijkswege aangewezen beschermd stads
gezicht. Dat houdt in dat (ruimtelijke) ver
anderingen aan bepaalde voorwaarden
moeten voldoen. Sinds kort voert een wan
deling, het ommetje Linten en Ruggen,
door het gebied, uitgebreid met de Middel
burgse wijken Klarenbeek en Veersche
Poort. De wandeling is een initiatief van
het wijkteam van beide wijken. Onder an
dere aan de hand van drie informatiebor
den kan de wandelaar zich verdiepen in de
boeiende historie van dit stukje heem.
Vooral dankzij de hier gelukkig nog aanwe
zige hoogteverschillen laat dat zich lezen
als een opengeslagen boek.
Aad de Klerk
Met dank aan Johan van Cranenburgh,
Waterschap Scheldestromen.
