H<W Bij dit nummer 2 De Fransen hebben er een mooi woord voor: lieu de mémoire. In het Nederlands zou het vertaald kunnen worden als 'plaats van herinnering' of 'plaats van geheugen'. De eerste vertaling dekt niet helemaal de lading en doet te veel denken aan oorlogs monumenten of begraafplaatsen. Om het iets wetenschappelijker te maken kan ook de term '(plaats van) cultureel geheugen' worden gebruikt. Dit is weer een vertaling van het Engelse cultural memory. Hier hoort ook een moeilijke definitie bij, die luidt: "Cultureel geheugen is het verschijn sel waarin binnen een cultuur collectief en individueel wordt herinnerd en op basis waarvan identiteitsvorming plaatsvindt." Herinneringsmonumenten zijn niet alleen van algemeen belang maar zorgen dat velen in verbinding komen met hun eigen verleden. Mensen ontlenen hun identiteit niet alleen aan de algemene geschied schrijving, maar meer nog aan de eigen herinnering. In Zeeland heeft de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) enige jaren geleden het begrip 'ankerplaatsen' geïntroduceerd. Het gaat hier om plaatsen waar 'ankers' liggen: verhalen die zijn ver bonden met een plek, persoon, voorwerp of een document. Bij sommige plaatsen valt heel veel over de geschiedenis te ver tellen. Voor iedereen die een beetje handig is met een smartphone kan bij een 'anker schildje' een QR-code worden gelezen waarna de geschiedenis gaat 'leven'. Vol gens de site van de SCEZ: "Een anker plaats biedt gelegenheid voor reflectie en historische sensatie." Momenteel zijn er tien ankerplaatsen gere aliseerd, verspreid over Zeeland. Op zo'n ankerplaats staat een klapbank. Vroeger waren er veel van dit soort banken, vaak midden in het dorp, waar werd 'geklapt' (gekletst). Mensen vertelden elkaar verha len over zichzelf, over gebeurtenissen in het dorp of hadden het over het nieuws van de dag. Bij deze nieuwe klapbanken worden ook verhalen verteld, die klinken vanuit luidsprekers in de rugleuning die te activeren zijn vanuit een startknop. Anker plaatsen zijn vrij te bezoeken; binnenkort komen er meer. Voor Walcheren kunnen bij klapbanken honderden verhalen worden verteld, feiten en gebeurtenissen uit het Walcherse verleden die waard zijn herin nerd te worden. Men kan een koppeling maken met Walcherse 'jubilerende' plaat sen en personen. Een selectie: Veerse Gatdam (in 2011 sluiting 50 jaar eerder), Rudolf Diesel (uitvinder van de dieselmo tor) verdronk in 1913 voor de kust van Walcheren (was 100 jaar geleden in 2013). Dit jaar: Gapinge (800 jaar), vondst goud schat Serooskerke (50 jaar), eerste stoom schip in Nederland doet Veere aan (200 jaar), Badhotel Domburg (150 jaar), ha- genpreek bij Dishoek (450 jaar); en alvast een blik in de toekomst: 2021 Heemkundi ge Kring Walcheren: 50 jaar! De verhalen in dit nummer kunnen ook be schouwd worden als ankerplaatsen. Als eerste de stad Veere waar ene Hekelbeke onze gids is, voorts langs de Laurens Stommesweg in Middelburg, dan het huis Veldzicht in Oost-Souburg, en de laatste stopplaats is het fort Zoutelande in het voormalige Nederlands-lndië. Genoeg plaatsen om al lezend bij te mijmeren en herinneringen op te halen. De redactie

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2016 | | pagina 4