H<W
Bij dit nummer
2
Walcheren heeft in de afgelopen tweehon
derd jaar veel erfgoed verloren. In de ko
lommen van De Wete staan regelmatig
artikelen over niet meer bestaande buiten
plaatsen, gesloopte monumentale huizen
of oproepen om informatie over verdwenen
Walcherse boerderijen.
Niet alleen belangrijk onroerend erfgoed is
door oorlogsgeweld, rampen, bouwvallig
heid of onverschilligheid verloren gegaan,
ook gemeenschappelijk Walchers roerend
erfgoed heeft veel te lijden. Ooit hadden de
Walcherse steden belangrijke historische
verzamelingen. Vlissingen en Middelburg
zagen met het afbranden van hun stadhui
zen in respectievelijk 1809 en 1940 kost
bare schilderijen, stadszilver en waarde
volle herinneringen aan een rijk verleden in
vlammen opgaan. Ook in kleinere plaatsen
verdwenen in tijden van oorlog waardevolle
gemeentelijke eigendommen. In Domburg
werden in 1940 de stadsrechtenoorkonde
van 1223 en een zilveren beker als oor
logsbuit meegenomen en nooit meer terug
gevonden.
Een andere vorm van bedreigd openbaar
kunstbezit is wat nog in de bodem of onder
water ligt verborgen. Het is wettelijk vast
gelegd dat alleen door de overheid be
voegde instanties archeologische opgra
vingen mogen doen. De praktijk leert dat
veel onbevoegden kostbaar Walchers erf
goed uit de grond grijpen of van de bodem
van de zee plukken. Sommige schatgra
vers en -duikers zetten hun vondsten on
line. In 2008 ontdekte de Stichting
Cultureel Erfgoed Zeeland een zoge
noemde drieknoppenfibula uit Domburg op
een website voor amateurarcheologen
waar vondsten worden gemeld. Ze zochten
contact, maar vanwege een of ander intern
protocol werden de gegevens van de vin
der niet doorgegeven. Een oproep heeft
geen succes opgeleverd. De drieknoppen
fibula komt uit de Romeinse tijd en werd
gedragen door personen met macht. Waar
dit voor de Walcherse geschiedenis zo be
langrijke object zich nu bevindt is niet be
kend.
Naast oorlogsgeweld en plundering zijn ge
noeg andere voorbeelden van verlies van
openbaar kunstbezit te bedenken. Soms
werd het verkocht, weggegooid omdat het
onherstelbaar was beschadigd of wegge
geven bij afscheid of pensioen van een
ambtenaar of bestuurder. Men kan er een
boek over schrijven. Gelukkig hebben we
De Wete waarin alles over ons Walcherse
erfgoed kan worden vastgelegd.
Ook in dit nummer weer een keur aan on
derwerpen. J.H. Midavaine heeft het over
het verdwenen immaterieel Walchers erf
goed. Jan J.B. Kuipers laat ons kennisma
ken met een verdwenen uiting van jeugd
cultuur in het Middelburg van de jaren
zestig en zeventig. Dat het oude Wal
cherse landschap nog te lezen is beschrijft
Aad de Klerk. Een bijzondere vondst door
Frangois van der Jeught in het archief van
Mechelen is van groot belang voor onze
kennis over twee Walcherse kerken. Van
der Jeught beschrijft hoe Mechelse am
bachtslieden in zestiende-eeuws Middel
burg en Veere werkzaam waren. Onze
vaste lezersrubrieken, zoals de besprekin
gen van drie recentelijk verschenen Wal
cherse boeken maken dit nummer com
pleet. De in het vorige nummer aangekon
digde recensie van het rapport over de ver
woesting van Middelburg in mei 1940
houdt u nog van ons tegoed; die verschijnt
in de juli-Wete.
De redactie
