De Brand
van Middelburg
II
3
Enige beschouwingen aan de hand van het eindrapport van het NIMH
Op 17 mei 1940 ging het historisch cen
trum van Middelburg door oorlogshandelin
gen in vlammen op. Zeeland was drie
dagen tevoren buiten de capitulatie van de
Nederlandse strijdkrachten gelaten omdat
er Franse troepen ageerden. De Duitse in
vasiemacht had tot doel zich meester te
maken van Vlissingen en daarmee van de
Scheldemond. In het heetst van de strijd
werd Middelburg het zwaarst getroffen, al
werd daarmee voor geen van de partijen
een militair doel gediend. Hoe kon dit dan
toch gebeuren? Sinds de meidagen van
1940 is er veel gespeculeerd en zijn er di
verse lezingen over de toedracht ontstaan.
In de beeldvorming drong de parallel met
het strategisch bombardement van Rotter
dam, enkele dagen tevoren, als vanzelf
sprekend naar voren: was ook Middelburg
slachtoffer geworden van een terreurbom-
bardement waarmee de nietsontziende
Duitsers de laatste tegenstand wilden
breken?1
In 2010 verscheen er een verzamelwerk
onder eindredactie van Peter Sijnke, archi
varis en historicus, werkzaam bij het
Zeeuws Archief, dat aan de verwarring een
einde wilde maken. De auteurs onderzoch
ten de diverse mogelijkheden: was Middel
burg het slachtoffer geworden van een
Duits luchtbombardement of Duitse dan
wel Franse artilleriebeschietingen?2 Twee
jaar later publiceerde de onafhankelijk on
derzoeker A.B.J. Goossens een studie die
de schuld vrijwel exclusief legde bij artille
rievuur van de kant van de Franse bondge
noten.3 In het oplaaiend debat voelde de
gemeente Middelburg behoefte aan een
duidelijke slotsom omdat controverse over
de toedracht van een ramp een serene
herdenking in de weg kan staan. Het be
stuur vroeg het Nederlands Instituut voor
Militaire Historie (NIMH) in Den Haag, een
onderdeel van het ministerie van Defensie,
om een evaluatie van de beide onderzoe-
De Provinciale Bibliotheek na de brand in de
Lange Delft, 1940. (ZB Planbureau en Biblio
theek van Zeeland, Beeldbank Zeeland, 11383)
ken en om een op de beschikbare kennis
gebaseerd oordeel over de oorzaak van de
ramp. Het rapport verscheen in het najaar
van 2016 en het geeft aanleiding tot de na
volgende beschouwing.
De titel van het boek van Sijnke c.s.
spreekt van het "vergeten bombardement".
Recentelijk zijn er meer studies versche
nen die de collectieve herinnering aan
luchtbombardementen op Nederlandse
steden tijdens de Tweede Wereldoorlog
ophaalden; ik noem Rotterdam, Amster-
