tenland, een centrum van de trekpaarden
fokkerij, trachtten hun materiaal uit handen
van de Duitsers te houden. Paardenknech
ten smokkelden met gevaar voor eigen
leven veel paarden de grens over. Uiter
aard profiteerde Zeeuws-Vlaanderen daar
van, maar ook Noord-Brabant en Limburg.
De paardenknechten lieten de tophengsten
niet op hun lauweren rusten. Er werd ook
meteen, in december 1914, een Neder
lands stamboek opgezet en bijgehouden.
Een in Aardenburg gevestigde bank had in
die tijd forse dekgeldbedragen op rekenin
gen staan die na de oorlog weer naar de
thuisgebleven fokkers werden overge
maakt. Zo nestelde de goede Belgische
fokpraktijk zich in Nederland, zodanig zelfs
dat beide stamboeken nu nauw verweven
zijn en over en weer erkend.
Zora van Eindje de Rondte (1948-?)
Vlak na de Tweede Wereldoorlog, in 1947,
besloot een hengstenvereniging in Waarde
een goede dekhengst te kopen bij een Lim
burgse fokker. De aangesloten boeren leg
den daarvoor het geld op tafel. Het werd
Niko van Smakt (1943), zoon van de Ne
derlandse kampioen Nico van Melo en
Sofin van Schoor, een kleindochter van de
al eerder genoemde Avenir d'Herse. Er
werd niet minder dan 30 duizend gulden
voor Niko betaald. Al snel werd de hengst
voorgesteld aan Olga, een kleindochter
van de beroemde kampioen Karei van
Hengstdijk die eigendom was van de Mid
delburgse jurist Van de Minne. In 1948, elf
maanden na de kennismaking, werd Zora
geboren in de stal van fokker Van Hoote-
gem in Kruiningen.
Jan Maljaars jr., die een dekstation had
voor koeien en paarden, kocht Zora en
haar zusje Zita van Van Hootegem en
bracht de merries naar Walcheren. Daar
bewerkte Zora het land van de voormalige
buitenplaatsen Duno en Zeeduin, in een
periode dat de trekker meer en meer de
functie van het paard overnam. Ook Zora
zou daar het slachtoffer van worden. Nadat
Jan Maljaars in 1962 zijn eerste trekker
had aangeschaft werd ze verkocht. Aan
wie, en wat er daarna met haar is gebeurd,
valt niet meer te achterhalen.
Zora, het beeld
Langzaam maar zeker is het Walchers
trekpaard deel geworden van ons cultureel
erfgoed. In 2016 was het honderd jaar ge
leden dat de Walcherse Trekpaardenfok-
kersvereniging Hippos werd opgericht en
zestig jaar geleden dat Zora het landskam
pioenschap won. Trekpaardenliefhebber
José de Buck liep al langer rond met het
idee om daar iets mee te doen en zo aan
dacht te krijgen voor de grote betekenis die
het trekpaard had voor de Zeeuwse land
bouw en het leven op de boerderij. "Het
ritme van het werk op de hoeve werd be
paald door de werkpaarden", schreef Ge
rard Smallegange in zijn Leven op 't Hof.
Cultureel erfgoed moetje verbeelden, en
een beeld van Zora zou de herinnering aan
die tijd uitstekend levend houden.
José de Buck legde dat idee neer bij de
ontwikkelaars van de nieuwbouwwijk Zee-
duinse Poort in Oostkapelle, de plek waar
Zora ooit had rondgelopen. De ontwikke
laars, een samenwerkingscombinatie van
Heijmans Vastgoed en BPD Ontwikkeling
(Bouwfonds Property Development), wilden
zich graag aan het plan verbinden en
maakten de realisatie ervan mogelijk. De
Udenhoutse kunstenaar Els van der Meu-
len werd gevraagd om het ontwerp te
maken. Op 17 juni 2017 werd het brons-
