41
Woensdag 22 november 2017
Jacob Roggeveen
Ze hadden een moeilijke relatie, Middel
burg en Jacob Roggeveen. De notaris en
ontdekker van Paaseiland was een vrijden
ker die dwars tegen de gevestigde denk
beelden van de Gereformeerde Kerk die
het bestuur van Middelburg in de greep
had, inging. Hij was een volgeling van Pon-
tiaan van Hattem die de ideeën van Spi
noza en Descartes uitdroeg, en deze
godslasterlijke houding was de kerk een
doorn in het oog. Roggeveen, die zelfs de
geschriften van Van Hattem op eigen kos
ten liet drukken, werd verbannen en moest
de stad een flink aantal jaren verlaten. Pas
tegen het eind van zijn leven keerde hij
terug en tot aan zijn dood woonde hij bij
zijn nicht Maria Roggeveen en haar man
aan de Lange Noordstraat in het centrum
van de stad.
Roem verwierf Jacob Roggeveen niet. Hij
werd zelfs een mislukt ontdekkingsreiziger
genoemd, maar toch werd zijn naam voor
altijd in de rijen van de grote ontdekkers
opgenomen. Hij had zich met drie schepen
in 1722 in het onbekende gewaagd om het
mysterieuze Zuidland te ontdekken. De ex
peditie voerde hem in een twee jaar du
rende tocht over de halve wereld. Hij
ontdekte de eilanden van Polynesië, en
ook Paaseiland. De confrontatie met de
bewoners was heftig. Bij thuiskomst werd
het de Middelburgers duidelijk dat de helft
van de bemanning was bezweken tijdens
deze wereldreis, voornamelijk aan scheur
buik.
De tocht leverde Roggeveen niets op, ook
het Zuidland was niet gevonden. De West-
Indische Compagnie zag er geen heil in
om voor handelscontacten naar de ont
dekte gebieden te gaan. De Engelsman
James Cook zou pas veel later Paaseiland
aandoen.
Door het gespaarde inkomen uit zijn vroe
gere werkzaamheden als ambtenaar in Ba
tavia kon Jacob Roggeveen niettemin de
rest van zijn leven een redelijk bestaan lei
den. Zijn logboek uit 1723 ligt bij het Natio
naal Archief in Den Haag.
Paaseilandbij toeval ontdekt door Jacob Rogge
veen. (wikipedia)
Aarnoud van der Vorst schreef onder het
pseudoniem Paul Dentz een boek over
Jacob Roggeveen. Hij houdt op 22 novem
ber a.s. een lezing over deze ontdekkings
reiziger.
Woensdag 22 november 2017, aula
Zeeuwse Bibliotheek te Middelburg, aan
vang 20.00 uur (zaal open 19.45 uur).
