31 Ta bin vColmac jomzaia Finland EomerZee, deze verste uithoek van Europa? Dit had alles te maken met het vinden van snelle, gezonde en minder vijandige routes naar de rijke peperlanden in Azië. Tot 1592 was de handel in Aziatische goederen, waarvan peper verreweg het belangrijkste was, in handen van de Portugezen. Portugal was vanaf 1580 deel van het Spaanse konink rijk en met Filips II van Spanje hadden de Nederlanders geen prettige verhouding. Ook was de aanvoer van peper naar Lissa bon na 1592 teruggelopen aangezien Engelse kapers het de Portugese peper- vloot lastig maakten. Gedreven door wat later de VOC-mentaliteit zou gaan heten, werden Nederlanders op het idee gebracht de aanvoer van peper in eigen hand te nemen. Geld was er genoeg en ook carto grafische kennis was voorhanden. Het was de tijd van de geograaf/dominee Plancius, Poolkaart uit 1598, gemaakt op aanwijzingen van Willem Barentsz en na zijn dood uitge geven (ingekleurd). De zeereis naar Nova Zembla is aangegeven door een dubbele stippel lijn waarlangs schepen varen. van zeevaarders die in Portugese dienst reeds naar Indië waren gereisd, zoals Jan Huigen van Linschoten en kaartenmakers als Lucas Jansz. Waghenaer. Om de door de Portugezen gebruikte route te omzeilen was door hen berekend dat er naar Indië en China een route via Nova Zembla of via Straat Nassau (Joegor Straat) zou moeten lopen. Er zijn drie expedities naar het noorden geweest, allemaal onder bevel van stuur man Willem Barentsz. De eerste expeditie vertrok op 5 juli 1594 en bestond uit drie schepen en een jacht. Alle schepen keer-

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2018 | | pagina 33