Op za
gebouwd
Geschiedenis van het fort Den Haak bij Vrouwenpolder
Een strategische locatie
In het noorden van Walcheren, even buiten
Vrouwenpolder, wordt toeristen er met een
bordje op gewezen dat hier eens het fort
Den Haak lag. De naam verwijst naar
'haak', wat 'zandige hoogte' betekent. De
versterking had tot taak de vaarweg naar
Veere te bewaken en een vijandelijke lan
ding op het strand van Breezand tegen te
gaan. Behalve het bordje, een straatnaam
en wat vage contouren in het landschap
herinnert niets meer aan het voormalige
fort, dat toch eens een belangrijk verdedi
gingswerk was.
Waarom is juist op die plek een fort verre
zen? Zeeland, en meer in het bijzonder
Walcheren, is in de loop der geschiedenis
menigmaal het toneel geweest van gewa
pende conflicten tussen grote Europese
mogendheden. Dit was het logische gevolg
van het feit dat aan het bezit van dit strate
gisch gelegen eiland grote waarde werd
gehecht. Immers, wie Walcheren contro
leerde beheerste de toegang tot de Wes-
terschelde en daarmee de vaart op Antwer
pen. Deze Scheldestad was al sinds de
middeleeuwen een van de belangrijkste
Europese havens. Het eiland was dan ook
- met de forten Den Haak en Rammekens
en de vestingsteden Veere, Vlissingen,
Middelburg en Arnemuiden - een van de
zwaarst gefortificeerde gebieden van
Nederland.
Ook aan het begin van de Tachtigjarige
Oorlog (1568-1648) werd er hevig gevoch
ten om het bezit van de Westerschelde-
monding. De Spaanse veldheer Alva
noemde Walcheren niet voor niets de
"sleutel tot de Nederlanden".1 De hertog
maakte zich dan ook grote zorgen toen in
april 1572 vrijwel het hele eiland in handen
van de geuzen viel. Alleen het Spaanse
garnizoen in Middelburg hield nog stand,
maar de stad werd belegerd. De Spanjaar
den was er alles aan gelegen om Walche
ren te heroveren. In de avond van 7 mei
Bron: chaletzeeland.nl.
1572 zette een grote Spaanse vloot bij Den
Haak meer dan duizend soldaten aan land.
Deze troepenmacht overrompelde de ver
dediging van Arnemuiden en bedreigde
vervolgens ook Veere. Een week later be
hoedde een Zeeuwse tegenaanval, waarbij
sloepen als brander werden ingezet, deze
stad voor een Spaanse herovering. De
vijandelijke vloot werd uiteengeslagen en
drie dagen later hieven de Spanjaarden
het beleg van Veere op. Op 14 augustus
1573 landde andermaal bij Den Haak een
Spaans regiment van meer dan tweedui
zend man. Bevelhebber Christobel Mon-
dragon wist met deze strijdmacht Middel
burg te bereiken.2 Een half jaar later werd
hij evenwel gedwongen de stad over te
geven aan de geuzen. Eind februari 1574
maakte de prins van Oranje een triomfan
telijke intocht in de Zeeuwse hoofdstad.
Het gehele eiland Walcheren was hiermee
