26
landse militairen die in de jaren van de
Eerste Wereldoorlog in Zeeland bij burgers
werden ingekwartierd. Adrianus oftewel
Arie Zuijderwijk, geboren in 1895, was
afkomstig uit Lisse en dienstplichtig tijdens
de Eerste Wereldoorlog. Later woonde en
werkte hij in Den Haag. Van hem worden
nu nog steeds schilderijen verkocht; land
schappen in olieverf met vaak wat histori
sche gebouwen en dorpsgezichten erop.
Arie Zuijderwijk was een verdienstelijk
schilder, maar geen beroeps. Hij had een
baan als postbode bij de PTT, althans tot
Een van de torens van kasteel Westhove, schil
derij van Arie Zuijderwijk. Het schilderij hangt
in de woonkamer van de boerderij Ons Genoe
gen in Oostkapelle.
aan de Tweede Wereldoorlog. In de jaren
vijftig leefde hij van zijn schilderijen. Toen
was hij inmiddels wel van land gewisseld.
In 1945 vertrok hij 'toevallig' richting het
oosten. Dat zou kunnen betekenen dat hij
Duitsgezind was geweest in de Tweede
Wereldoorlog. Zuijderwijk vertelde een an
der verhaal, namelijk dat hij naar Duitsland
was gegaan ter gelegenheid van een hu
welijk van een Duitser met een Nederland
se en dat kwam weer doordat een Duitse
soldaat, de broer van de man die trouwde,
tijdens de bezetting vriendschapsbanden
in Nederland had aangeknoopt. Hij was
wel een beetje een smoefel, die Zuijder
wijk, want 'onkel Arie' stond er in de streek
waar hij in de jaren vijftig terechtkwam om
bekend dat hij weleens bleef eten bij oor
logsweduwen: "Er soll sich auch gefühlvoll
um jene Frauen gekümmert haben, deren
Manner nicht aus dem Krieg heimgekehrt
waren." Lederhosen droeg onkel Arie, en
kousen met een ruitpatroon.
Tienduizend militairen
Arie Zuijderwijk was een interessante man.
Het verhaal over hem en zijn schilderijen in
die boerderij in Oostkapelle roept minstens
twee vragen op, namelijk hoeveel schilde
rijen of tekeningen er nog in Zeeland bij
particulieren aan de muur hangen die ooit
gemaakt werden door kunstenaars die hier
verbleven als soldaat, al dan niet om de
tijd te doden. En ook: hoe ontwikkelden
de dienstplichtigen die hier ooit dienden
zich verder? Zaten er tussen de namen die
achter op de briefkaarten staan misschien
ook die van later bekend geworden politici,
mensen die een moord zouden plegen of
een doorbraak zouden maken op het ge
bied van wetenschap of kunst? Een derde,
misschien nog meer intrigerende vraag
