Bijeenkomsten H<W 54 Buitenheemse excursie naar Vechten en Amersfoort Zaterdag 29 september voerde de buiten heemse excursie ons via Fort bij Vechten naar Amersfoort. Fort bij Vechten is een markant centrum van de Nieuwe Hollandse Waterlinie die zich uitstrekt van Muiden tot aan de Biesbosch. Het fort ligt zowat in Plattegrond Fort bij Vechten met schootsrich- tingen. (foto Ida Doorenweerd) het midden en het waterliniemuseum is er gevestigd. De Nieuwe Hollandse Waterlinie omvat niet minder dan zo'n 46 vestingen en forten en is Hollands grootste, duurste en ogenschijnlijk meest nutteloze bouwpro ject ooit. De waterlinie zorgde in tijden van nood voor een aaneengesloten modderige waterbarrière tot kniehoogte, niet te belo pen, niet te berijden en niet te bevaren. De excursie was een kennismaking met ons militaire verleden. Eerder hielpen wa terlinies ons al door de Tachtigjarige Oorlog heen, maar de Nieuwe Hollandse Water linie heeft, zoals de Activiteitencommissie ons in de juli-Wete al liet weten, ondanks drie mobilisatieperioden nooit echt dienst gedaan. De linie was kennelijk op zichzelf al afschrikwekkend genoeg. De linie werd in het begin van de negen tiende eeuw aangelegd, maar naarmate de vijandelijke kanonnen verder konden dragen, moesten nieuwe versterkingen, meer naar het oosten, worden aangelegd. Zo werd Fort bij Vechten in 1869 gebouwd om de stad Utrecht te beschermen. Thans valt van de heroïek van de Nieuwe Hol landse Waterlinie weinig meer te bespeu ren. De meeste vestingen en forten zijn toeristische attracties en er valt heel wat te beleven. Talloze thematuinen, workshops, restaurants, B&B's, boottochtjes, theater voorstellingen en natuurwandelingen zijn in de aanbieding. Je kunt er trouwen, een conferentie organiseren of een brouwerij bezoeken et cetera, et cetera. Wie zegt dat we niet creatief met ons erfgoed omgaan? Ons bezoek aan Fort bij Vechten begon dan ook in stijl: bij de ingang werden we omarmd door een enorme mensfiguur van wilgentenen, gemaakt door Hester Pilz, en toen was er koffie met gebak. Daarna voerde een wandeling met gids ons langs, door en over de kazemat ten. We bezochten de krochten van een flankbatterij en het Reduit. Het zijn vooral sobere, donkere en enigszins vochtige gewelven waarin honderden militairen on der primitieve toestanden moesten leven, werken en slapen, uiteraard in de buurt van de kanonnen die het spoor naar Utrecht bewaakten. Op de bomvrije kazerne, bo ven het museum, keken we neer op een 50 meter lang schaalmodel van de waterlinie. Je kunt er de kranen openzetten om er, eveneens op schaal, het land mee onder water te zetten. Waarschijnlijk volgend jaar al zal de Nieuwe Hollandse Waterlinie met de Vesting Amsterdam (samen de Holland se Waterlinie) tot Unesco Werelderfgoed worden uitgeroepen.

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2019 | | pagina 57