29
der. Vandaar dat deze stad verhoudingsge
wijs veel patriotten kende. Zeeland zelf -
toen nog een apart gewest en nog geen
provinoie - was evident van orangistisohe
signatuur. Terwijl staten als Holland en
Friesland tot de inval der Pruisen in 1787
beslist patriottisch waren, bleven alleen
Gelderland en Zeeland trouw aan de stad-
Het oprichten van de vrijheidsboom op de
Markt te Middelburg, 13 februari 1795.
(Zeeuws Archief, Zeeuws Genootschap, Zelan-
dia Illustrata, dl. III, nr. 287b)
houder. Willem en zijn Willemientje waren
in 1786 in Middelburg allervriendelijkst
ontvangen. Geen wonder dat hier in 1787
de wraak op aanhangers van het patriottis
me zo groot was.
Nu, in 1795, met de Fransen in het land,
keerde het tij hier duidelijk. Op 3 februari
capituleerde Zeeland officieel. Drie dagen
later maroheerden de Fransen Middelburg
binnen. Op 7 februari werd het verboden
om tekenen met een oranje kleur te dra
gen. De Franse kokarde met rood-wit-
blauw mooht juist wel. Op 9 februari werd
in de Oostkerk een 'volksvergadering' van
honderden patriotten gehouden. En op 10
februari werd daar officieel de revolutie
uitgeroepen onder het befaamde motto
Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. Op
13 februari werd in de avond bij het stad
huis een grote versierde vrijheidsboom
opgerioht, zo ongeveer op de plek waar nu
elk jaar de kerstboom staat. Eerder op die
dag was het stadsbestuur naar huis ge
stuurd en vervangen door een burgercomi
té onder leiding van dominee Johannes
Henrious van der Palm.
Revolutionaire predikanten
Het was opmerkelijk, al die dominees en
zo'n revolutionaire bijeenkomst in een kerk.
Van der Palm en zijn vriend Teissèdre l'An-
ge - ook een dominee - waren kopstukken
in de organisatie van allerlei revolutionaire
ondernemingen. In die pre-wetensohappe-
lijke tijd waren dominees natuurlijk de intel-
leotuelen binnen de samenleving, en wie
het ohristendom wat ruimer en sooialer
interpreteerde kon heel goed tot oonolusies
komen die strookten met de ideeën in deze
nieuwe tijd. De twee vrienden riohtten sa
men met een aantal gelijkgestemden een
patriottisoh weekblad op dat de Vriend des
Volks ging heten en dat voorliohting gaf
over waar het heen moest met al die vrij
heid en gelijkheid en broedersohap. De
twee predikanten stiohtten ook met een
stel anderen een nieuwe sooiëteit die
Volkssooiëteit werd gedoopt en die vorm
moest geven aan al die praohtige plannen
en politieke ideeën. Al snel noemden ze
