40
Anaii de vuuzn
DER VERB E ELOinG
ER HERin nERLRCV
de burgerij verhaald. De fanatieke
pro-Spaanse bisschop Nicolaas de Castro
kreeg in Middelburg de handen vrij om de
ketters aan te pakken. Zo rond 1572 zaten
de steden knel tussen het centrale gezag
en de plunderende geuzen. De werkloos
heid nam sterk toe en misoogsten deden
de rest. Het volk morde. Werkloze vissers
en schippers bepaalden in Vlissingen en
Veere het straatbeeld. De machtsposities
in de steden gingen schuiven, in Vlissingen
nam de schutterij het heft in handen. In
Veere, waar magistraten en vissers lijn
recht tegenover elkaar stonden, wonnen
de laatsten. Alleen de Middelburgse magi
straten bleven noodgedwongen loyaal aan
het centraal gezag. Maar ten slotte, na een
langdurig beleg, zouden ook hier de bur
gers uit puur lijfsbehoud er het stadsbe
stuur toe dwingen de kant van Oranje en
de geuzen te kiezen.
Die geschiedenis wordt door Boutens met
tien reizangen verwoord en door Frits
Lensvelt in beeld gebracht. De uitvoering
van het openluchtspel is op 6 augustus
1924 voor het stadhuis op de Markt. Het is
mooi weer die dag en de drieduizend toe
schouwers zien hoe met behulp van 350
spelers en 300 koorzangers de geschiede
nis zich herhaalt.
Het is weer 1574. Middelburg sterft letterlijk
van de honger en het lukt de Spanjaarden
andermaal niet door het beleg van de geu
zen heen te breken. "Diep in de nacht duurt
het graverswerk, Langs al de paden van de
Pieterskerk. Benijdbaar zijn de doden." Het
zijn dan als eersten de vrouwen die de
magistraten ter verantwoording roepen.
"Een koning die zich ver versteekt, Een
landvoogd die beloften preekt, Jaagt ons
den Prins in de armen." Als de grote boos
doener, Christoffel de Mondragon, op het
dragen de melodieën de reizangai.
aanin deslitre van dir vertrek.
nog eenmaal speel ik lier spel van MiddclDnrg,
nog eenmaal doorleef ik de vrcncidiac ontroering
aan dir werk, m ai zijn vormen cn verdicnrscls,
In al ziin klanken ai kleurendeae&jSeüeiïdj
Zoo gaan miin gedachten terug naar hen du> -
mcdcu'eTkrcn ai srauiden. Aan Cl spelers,die
mij gedurende zes weken hitna avond aan avond
mcrzooveel roeu'iiding terzitde stondr, aan Cl
wordt dit hock in genegenheid opgedragen..
Dodi ook Qij zangers, zangeressen cn insrrumen
tal is ren cnQii die her MiddelPucgsche open
luchtepcl vobrstonctrwilr het aanvaarden als
een garve onthloeid aan ons aller samenwerking
x Pukliuts tui Vccrc
9 z s
p-us cnsveic
Uit: Frits Lensvelt, 'Middelburg's overgang in
1574'. Speciale uitgave, 1925. Voorwoord en
opdracht. (foto Ida Doorenweerd)
de teksten van Boutens en met zijn eigen
decorontwerpen, die daarmee voor de
vergetelheid zijn behoed. Het boek werd
opgedragen aan zijn medespelers en met
enige regelmaat belandt wel een - al dan
niet genummerd - exemplaar in het
Zeeuws Archief. We brengen dat graag
onder de aandacht. En we zijn benieuwd
naar wat er in 2024 gaat gebeuren.
Middelburg 1574-1924
We kennen de geschiedenis. Als gevolg
van een overmoedige poging van de geu
zen om in 1567 Walcheren te bevrijden,
trok een sterk Spaans leger de provincie
binnen. Het was snel gedaan met het ge
doogbeleid van de stadsbesturen. Een
periode van sterke repressie volgde en
veel protestanten, onder wie de hagenpre-
diker en voorganger Gelein Jansz. d'Hoor-
ne, namen de wijk naar Norwich, Enge
land. Wie bleef kreeg het zwaar te verdu
ren, de kosten van de bezetting werden op
