59
dat ook aan -, vanwege het feit dat bij zijn
interpretatie van de naam de (eerste) a in
-hara wel heel vroeg zou moeten zijn ver
dwenen. Niettemin gaf hij aan zijn verkla
ring van de naam Walcheren de voorkeur
boven die van Gysseling. Blok was de laat
ste die zich over de etymologie van de
naam Walcheren heeft gebogen. Andere
naamkundigen hebben zich nadien voor
zover ik weet niet aan de naam Walcheren
gewaagd of sloten zich aan bij de visie van
Dick Blok.3
Wat nu te doen met de woordstam walha
Het is duidelijk dat de letter c/k en de letter
combinatie ch, die in Bloks verklaring van
de naam Walcheren een essentiële plaats
innemen (evenals trouwens in die van Gys-
seling), in walha ontbreken. Het wil zeggen
dat er, wanneer Blok (of voor mijn part toch
Gysseling) het bij het rechte eind had,
geen reden is om de naam Walcheren met
Wallonië, Wales of Cornwall in verband te
brengen. En dus ook niet met de Kelten!
In een naschrift bij het artikel van Blok vra
gen de redacteuren van de bundel Wala-
cria zich af waar die vochtige zandrug waar
Walcheren naar zou zijn vernoemd, dan
wel moet worden gezocht. Terecht halen zij
hier de onderzoeker P.J. van der Feen aan,
die al in 1952 de mogelijkheid opperde dat
Walcheren de naam kan zijn geweest van
de vroegmiddeleeuwse handelsnederzet
ting waarvan in de negentiende en twintig
ste eeuw op het strand van Oostkapelle ter
hoogte van de lijn Duinvliet-Westhove-Ber-
kenbosch-Duinbeek vele sporen vanonder
de zich landinwaarts verplaatsende duinen
tevoorschijn zijn gekomen en later in zee
zijn verdwenen. Dat Walcheren niet alleen
de naam van het eiland en het konings
goed Walcheren, maar ook van de centrale
plaats van dat koningsgoed kan zijn ge-
weest, is goed mogelijk. De geleerde Al-
cuin vertelt in zijn tussen 785 en 797 ge
schreven levensbeschrijving van Willibrord,
die rond 700 vanuit Engeland in onze stre
ken het christendom kwam verkondigen,
hoe deze prediker in de villa Walichrum
een heidens afgodsbeeld kapotsloeg en
door de bewaker van het beeld werd aan
gevallen. Met de villa Walichrum kan het
koninklijk domein Walcheren in algemene
zin zijn bedoeld, maar omdat Willibrord
zich kennelijk op een centraal punt bij een
heidens heiligdom bevond, is het aanne
melijk dat met het woord villa hier specifiek
de centrale nederzetting van het koninklijk
domein werd aangeduid, een nederzetting
die dan ook zelf Walcheren (Walichrum)
kan hebben geheten. Dat deze villa Wal
cheren uit het verhaal over Willibrord iden
tiek kan zijn geweest aan de handelsne
derzetting waarvan de resten op het strand
zijn gevonden, is weliswaar niet voor hon
derd procent bewijsbaar, maar wel aanne
melijk. En wanneer dan 'Walcheren' bete
kende 'bij de mensen op de vochtige zan
drug', dan zou dat uitstekend te rijmen zijn
met de ligging van de vroegmiddeleeuwse
handelsnederzetting op en achter de Oude
Duinen.
Peter Henderikx
1. D.P. Blok, 'Walcheren een raadselachtige
naam', in: W.G. Beeftink, C.F. Bos e.a. (red.),
'Walacria, een kroniek van Walcheren', z.p.
1987, pp. 8-11. Dick Blok (1925-2019) was
directeur van het Meertens Instituut in Am
sterdam en hoogleraar naamkunde en nederzet
tingsgeschiedenis aan de Universiteit van Am
sterdam.
2. M. Gysseling, 'Etymologie van Walcheren',
in: Handelingen van de Koninklijke Commissie
