63
arrest en een publicatieverbod opleverde.
Wie een beeld wil hebben van de ontdek
king van het heelal door de jaren heen en
de Zeeuwse invloeden daarbij, moet eens
langs de tijdlijn lopen in de gang van het
museum. De klassieken zijn er weliswaar
niet meegenomen, maar de tijdlijn begint
toch al in 1445 met de wiskundige Paulus
van Middelburg. Vervolgens maak je ken
nis met de eerdergenoemde brillenmakers
Lipperhey en Jansen. Een reeks van ge
leerden en ambachtslieden volgt tot aan
Klaas Jobse uit Oostkapelle. Diens profes
sionele waarnemingen zorgden ervoor dat
er een planetoïde naar hem werd ver
noemd (in 2010). Onderweg naar Klaas
kom je de eerste vrouw tegen, de dichteres
en wiskundige Petronella Johanna Timmer
man (1724-1786). Oude bekenden volgen,
zoals Buys Ballot (1817-1890) en Pieter
Zeeman (1865-1943) en de eerste Zeeuw
se astronaut, de uit Sluiskil afkomstige
Amerikaan Lodewijk van den Berg (1932),
van wie gezegd wordt dat hij slapend in de
dampkring terugkeerde.
De rondleiding in de bovenzalen laat ons
kennismaken met een grote verzameling
antieke instrumenten en telescopen en met
replica's van beroemde exemplaren, zoals
de Nederlandse telescoop van William
Herschel uit 1780. Er is ook een replica
van een slijpmachine waarmee de techniek
van het lenzenslijpen zichtbaar wordt ge
maakt. In een andere zaal wordt ingegaan
op de relatie met de scheepvaart in de
Gouden Eeuw. Een goede plaatsbepaling
op zee (bepaling van breedte- en lengte
graad) was immers van levensbelang, en
dat kan met behulp van de stand van he
mellichamen. Daarvoor werden sterren
kaarten gebruikt. Keyzer, De Houtman en
Plancius waren in die tijd de belangrijkste
astronomen voor het in kaart brengen van
de sterrenhemel op het zuidelijk halfrond.
Even verderop namen we kennis van de
'Zeeuwse Inslag', de meteorieteninslag bij
Ellemeet op 28 augustus 1925.
Ten slotte bezochten we de zaal van de
moderne tijd, de tijd van de ruimtevaart.
Hier zagen we Lodewijk van den Berg te
rug. Hij ging met de Challenger de ruimte
in om er de groei van kristallen te bestude
ren en nam daarbij de vlaggen van Zee
land en Axel mee. De vlag van Zeeland
schonk hij aan de provincie en die 'wap
pert' nu in de sterrenwacht. Luctor et Emer-
go: ontworsteld aan de zwaartekracht en
toch teruggekomen. Het kan ook anders
aflopen, want de vlag van Axel (waaronder
Sluiskil toen viel) is nergens meer te vin
den.
Leo Faase
De Slag om de Schelde
Op woensdag 22 januari gaf Hans Sak
kers, een van de twee schrijvers van het
boek Slag om de Schelde, een lezing over
de bevrijding van Zeeland en het westen
van Noord-Brabant. De lezing werd gehou
den in het kader van 75 jaar bevrijding. De
zaal was overvol.
In de vroege ochtend van 6 juni 1944 vond
de langverwachte invasie plaats in Nor-
mandië. Ondanks de felle Duitse tegen
stand waren de operaties succesvol. Op de
avond van 6 juni 1944 hadden de geallieer
den vaste voet aan de grond. In de daarop
volgende dagen voerden de Duitsers ver
sterkingen aan waardoor zij de geallieer
den bijna twee maanden in Normandië
vasthielden. De Duitse tegenstand brak op
7 augustus toen hun tegenaanval bij Avran-
ches door de geallieerden werd afgesla-
