58 Tiendpalen? Wim de Visser heeft ook nog een aantal betonnen of stenen palen liggen waarvan hij zich afvroeg of het misschien tiendpalen zijn. Wim Roose uit Vlissingen weet zeker dat het géén tiendpalen zijn. Daarvan heeft hij er zelf een aantal op Walcheren terugge plaatst, dus hij weet van wanten. Om wat voor palen het dan wél gaat, kan Casper Steketee uit Koudekerke ons vertellen: "Het zijn palen die de Duitsers in de oorlog gebruikten om mijnenvelden aan te geven. Aan het nummer en de letters was af te lezen om wat voor type mijnen het ging en in welk patroon ze waren gelegd." Toen wij Wim Roose even belden met dit bericht, ging hem een lichtje op. In Oranjezon staan ook nog een paar palen met aan de bovenkant een klein driehoekje, en dat duidt op de aanwezigheid van explosieven, vertelde hij. Die explosieven zijn uiteraard lang geleden al opgeruimd. Bronzen plaatje aan het stadhuis Waarom zit er een bronzen plaatje tegen de gevel van het Middelburgse stadhuis, vroeg Adri Wirtz zich af in de april-Wete. Het is te klein voor een brievenbus, maar waar dient het dan wél voor? Voor het beantwoorden van deze vraag kregen we hulp vanuit onverwachte hoek. Edwin Mijnsbergen van 'Wij zijn de stad' pikte de vraag op uit de Facebookgroep 'Middelburg' en legde hem aan zijn lezers voor. Ene Edwin Blok kwam met de oplos sing: een NAP-peilmerk. En via Sandra van der Meij, een andere respondent, kwa men wij terecht op de website van het weekblad De Grenskoerier uit Budel, Noord-Brabant. Aan de gevel van het pro- testantse kerkje in Budel zit namelijk net zo'n bronzen plaatje als aan het Middel burgse stadhuis. De Grenskoerier: "De bronzen plaat met gleuf is een peilmerk en geplaatst in 1879 met een toen gemeten hoogte van ruim 33 meter boven NAP Dit merk wordt al een tijdje niet meer gebruikt omdat met een modern digitaal waterpasinstrument op dit punt niet meer wordt gemeten. De plaat heeft een gleuf en een gaatje waarin een stift geplaatst werd voor een zogenoemde hangbaak, een meetinstrument. Nederland heeft ongeveer 35 duizend van deze peil- merken. Het waren uitgangspunten bij de bepaling van de hoogte van waterstanden, maaivelden en bouwwerken. Ze werden aangebracht op stabiele objecten, zoals gebouwen, bruggen en viaducten en waren van cruciaal belang voor het waterbeheer, het plannen van bouwwerkzaamheden en de bestudering van bodembewegingen. NAP staat voor Nieuw Amsterdams Peil, het gemiddelde zeeniveau van de Noord zee. Nadere gegevens zijn te vinden op de website van Rijkswaterstaat." Een snor en een omgekeerde wapenspreuk Pieter Jongepier uit Nijmegen legt zich niet zomaar neer bij onze bewering dat de man met de snor boven in het wapenschild bo-

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2020 | | pagina 60