g Tg 8 2019-27 Kat van Veere R_Date(406,21) 600 L 95.4% probability 1439 (88.8%) 1498calAD 1601 (6.6%) 1615calAD 500 400 300 200 ~14ÖÖ 1450 1500 1550 1600 1650 Calibrated date (calAD) en wat radioactieve straling. Met andere woorden, het koolstof-14-atoom verdwijnt. Zodra een organisme sterft, stopt de opna me van koolstof en verdwijnt het instabiele koolstof-14 langzaam maar zeker. Er is berekend dat van elke grote hoeveelheid koolstof-14-atomen na 5.736 jaar nog maar de helft over is. En na nog eens 5.736 jaar neemt koolstof-14 op uit de lucht en wordt opgegeten door een muis. De muis wordt opgegeten door Gries. Dan gaat Gries dood en wordt ingemetseld in de Grote Kerk van Veere. Vanaf dat moment neemt de hoeveelheid koolstof-14 alleen nog maar af. Door het gehalte aan koolstof-14 in de gedroogde huid van Gries te meten is CL c O T= ra c CU aj "O c O -Cl l_ cu DU Dacca; v4.3.2 Bforft Kamsay f2017). r:5; inicana aimosphfrflc curve fKeirrw a ai 2DT31 I I i Analyse Kat van Veere. (Centrum voor iso topenonderzoek, Rijksuniversiteit Groningen) weer nog maar de helft. Omdat bekend is dat een op de biljoen koolstofatomen een koolstof-14-atoom is, is het mogelijk om te berekenen hoeveel koolstof-14-atomen in een bepaald organisme moeten zitten. Door te meten hoeveel atomen daadwer kelijk in het organisme aanwezig zijn, is uit te rekenen hoe lang geleden het organis me is doodgegaan. Of, anders uitgelegd, een graanplant berekend hoe lang geleden Gries is dood gegaan. De hoeveelheid koolstof-14 in de atmo sfeer is in de loop van de geschiedenis echter niet altijd constant geweest. Door allerlei natuurlijke oorzaken zoals zonneac- tiviteit, vulkaanuitbarstingen en veranderin gen in het aardmagnetische veld waren er schommelingen in de hoeveelheid kool- stof-14. Hierdoor moet een meting worden geijkt aan een ijkgrafiek (zie de figuur). In de ijkgrafiek worden de koolstof-14-jaren (de meting) vertaald naar kalenderjaren.

Tijdschriftenbank Zeeland

de Wete | 2020 | | pagina 10