Walcherse
Weelde
35
Kijkkastjes en knipsels
Een diorama
Het is alweer meer dan een jaar geleden
dat er in het Zeeuws Archief een kijkkastje,
of mooier, een diorama werd afgeleverd.
Het kastje was aan de gemeente Middel
burg geschonken door mevrouw Baerts uit
Rotterdam. Het was ooit gemaakt ter ere
van de viering van het zilveren huwelijks
feest in 1801 van haar betovergrootouders,
de Middelburgse rechter Frederick Cats
Nz. en zijn vrouw Jacomina Baert. De gulle
gevers waren Johan Adriaan van den
Berghe en Laurens Louijssen Boom, twee
klerken van de Middelburgse rechtbank.
De klerken hadden voor het echtpaar een
gedicht voorbereid waaruit hun dankbaar
heid mocht blijken en waarmee zij hun
bezorgdheid voor het zielenheil van het
echtpaar tot uitdrukking brachten:
Ontfangd uit waare Dankbaarheid
Dit stuk dat Uw wordt toegeweid
Van Uw twee Clerquen op deez' dag
Wijl 't heden U gebeuren mag
Uw Zilveren Huwelijkstrouw te vieren
Men ziet Uw Kroost Uw Kruinen Cieren
Wij paaren met hun Waarde Twee!
Ons wenschen met hun Zielen bée.
geschuwd. Zo ook in dit geval. De compo
sitie met allegorische voorwerpen en sym
bolen brengt het gezag van de magistra
tuur tot uitdrukking. Een wettafel met de
tekst "Lex XII Tabularum", een opengesla
gen wetboek en een roedenbundel met bijl
ondersteunen het schild met de namen van
het echtpaar. Ze worden geflankeerd links
door Pallas Athene, godin van de wijsheid,
en rechts door Vrouwe Justitia, met zwaard
en weegschaal. Ook een enkel vanitas-
symbool ontbreekt niet.
De inhoud van het kastje van 30 bij 38 cm
Gedenkteken met huwelijkswens aan de Mid
delburgse rechter Frederick Cats Nz. en zijn
vrouw Jacomina Dederica Baert, 1801. (Zeeuws
Archief, Stadhuiscollectie Gemeente Middel
burg, nr. GM1244)
Hieruit mag blijken dat het huwelijk niet
onvruchtbaar was gebleven en de stam
boom met twee nakomelingen werd voort
gezet. Het kastje vormt de fraaie verpak
king van deze bede en spreekt verder voor
zich.
Veelal laat de maker van een dergelijk
eerbetoon zich inspireren door het beroep
van de man. Maar ook min of meer subtie
le verwijzingen naar de eindigheid van het
leven ("Gedenk te sterven") worden niet
k '"'•'••Bi. k'
