Griezelige zeespiegelrijzing
Op de einder glijden grote zeeschepen voorbij, ervoor de
notendopjes, de zeiler en de visser. Als mondain decor
verderop dient de rij appartementen op de Vlissingse
boulevard, waarvan je de bewoners kunt schilderen met
hun neus tegen het raam om het plaatje van de andere
kant te bekijken. Vooral rond de strandpaviljoens ziet het
zwart van de mensen. De op palen gebouwde centra van
verpozing met zeezicht zijn magneten voor badgasten.
Maar hoe vredig en solide dit er nu ook allemaal bij ligt,
het is een bedreigd tafereel. Hebben de deskundigen
berekend. Hun ingewikkelde rekenwerk heeft de kennelijk
onvermijdelijke klimaatverandering als vertrekpunt; het zijn
aannames van een griezelige zeespiegelrijzing; het gaat
om plussen en minnen met golfkracht en -hoogtes.
En de uitkomst is dat de kust op heel wat plaatsen niet
bestand zal zijn tegen een zee die hoger en harder zal
toeslaan dan we tot nu toe gewend zijn. Daar liggen de
zwakke schakels, daar is de kust te laag, te smal of te slap.
Projectmanager Adrie Provoost van het Waterschap
Zeeuws-Vlaanderen (dezelfde man die vergeefs een
alternatief aandroeg voor de ontpoldering) twijfelt er niet
aan. 'Je ziet nu al extremer weer, ongekende pieken van
stormen en neerslag. De golfslag is nu al meetbaar hoger,
zeker twintig tot dertig procent en dat zal allemaal nog
toenemen. Ja, ik weet dat mensen wijzen op de jonge
duintjes. Die zijn de laatste jaren toch aardig aangegroeid,
zeggen ze dan. Helemaal waar, maar het is niet genoeg.
We moeten meer doen.'
Overal langs de Nederlandse kust zijn zwakke schakels
aan het licht gekomen, in Zeeland gaat het om delen van
Walcheren (al aangepakt) en West-Zeeuws-Vlaanderen.
Waterschap Zeeuws-Vlaanderen stuitte erop bij de perio
dieke veiligheidstoets, zeg maar een apk-keuring voor
zeeweringen, in 2003. Uitgesmeerd over zes jaar - 2009-
2015 - moeten Waterschap en Waterstaat dijk en duin
tussen Breskens en Cadzand op vijf plaatsen versterken.
Het is een karwei waarvoor het Rijk maar liefst 170 miljoen
euro uittrekt, en het traject Groede-Nieuwvliet is het eerst
aan de beurt.
Wat het eerst aan de beurt komt, lijkt het makkelijkste
traject. Rond de Herdijkte Zwarte Polder bij Nieuwvliet
krijgen de plannenmakers later bijvoorbeeld te maken met
strenge milieu-eisen in verband met het aangrenzende
natuurgebied; en hoeveel complicaties het landinwaarts
getekende plan Waterdunen bij Breskens op kan leveren,
valt op te maken uit de heftige reacties op deze 'stiekeme
ontpoldering'. Dergelijke problemen liggen tussen Groede
en Nieuwvliet niet op de loer. Maar dan nog, wat noem je
makkelijk?
Gelukkig rusten op de bodem van de Noordzee onmete
lijke voorraden zand, genoeg om tot in lengte van jaren
de broodnodige zandsuppleties langs de Nederlandse
kust uit te voeren. Diepe geulen langs de kust worden zo
afgevlakt, stranden en duinen opgespoten, in een poging
mee te bewegen met de natuur. Waterstaters van weleer
zouden ervan gegruwd hebben; die maakten liever steeds
hogere zeeweringen van steeds zwaarder beton. Maar
een nieuwe lichting is slimmer, die houdt rekening met de
grillen van de natuur, voegt zich daarnaar. Zand is dan het
ideale materiaal, vloeibaar haast.
Wat najaar 2009 tussen Groede en Nieuwvliet gebeurt,
is eigenlijk een schoolvoorbeeld van de nieuwe aanpak.
'Sinds de zandsuppleties op dit traject zo'n dertig jaar
terug begonnen, zijn hier geleidelijk die jonge duintjes ont
staan. Dat heeft de natuur verder helemaal zelf gedaan.
Feitelijk gaan we daarin nu mee door strand en duin op 1e
spuiten', legt Provoost uit.
Alleen al voor deze strook van drie kilometer transporteren
hopperzuigers van de aannemerscombinatie Van Oord/
Boskalis drie miljoen kubieke meter zand uit de Noordzee
over een afstand van 55 kilometer naar de West-Zeeuws-
Vlaamse kust. Als de klus geklaard is, zal het duin zich
vanaf de kruin van de bestaande dijk zeewaarts over zo'n
zestig meter uitstrekken. Een versterking die niet ten koste
gaat van het strand, want door het een paar meter te
verhogen, schuift dat net zo ver op richting zee.
Het is trouwens niet zo dat de zeewering hier over de volle
lengte van drie kilometer zwak is, maar je kunt volgens de
plannenmakers niet op de ene plek duin en strand opspu -
ten en op een volgend strandvak niks doen.
