Voc rjaar 2009:
hef museum gaaf bijna open
Heel veel jonge bezoekers
De Tentoonstelling gaat over wat er gebeurd is in 1953.
Veel beelden, geluidsfragmenten en voorwerpen uit
die tijd. Een teruggevonden boekje of een koffiemolen krij
gen een dramatische lading omdat ze door het water uit
hun context zijn gehaald. Ze getuigen van leed en verdriet,
van angst en ontheemdheid. Veel aandacht is er ook voor
de wederopbouw. Fascinerend. Het rijshout, de bulldozer,
het zandtreintje. De caissons zijn zelfs groot genoeg voor
de grote machines.
En dan rijst natuurlijk de vraag: hoe gaat het tegenwoor
dig? Wat moeten we doen als er zich onverhoopt weer
een overstroming voordoet? Een groot deel van Nederland
ligt immers onder de zeespiegel. Ook daar is aan gedacht.
In caisson nummer vier, het laatste stuk van de tentoon
stelling, worden verschillende scenario's en oplossingen
getoond.
Het is een frisse, maar zonnige ochtend in het prille voor
jaar. ben vroeg, een uur voordat het museum de deuren
openg maar er staat al een groep klaar. Binnen zijn vrijwil
ligers bezig, een beetje onwennig met de nieuwe koffie
machine, de kassa en andere veranderde details. Ik heb
een a rspraak met Jaap Schoof, sinds januari de directeur
van het grote Watersnoodmuseum. Tijdens ons gesprek
wordt hij om de haverklap aangesproken door mensen
die iets willen weten of opmerken. Er zijn wel tachtig
vrijwilligers actief om het geheel te runnen. De directeur is
tege kertijd organisator en een manusje-van-alles. Hij blijft
rustlij en neemt alles met een glimlach. 'Dat heb ik al snel
geleerd. Boos worden op iets waar niets meer aan te doen
valt, oelpt niet.'
De naderende opening brengt toch wat spanning mee.
Een week na onze eerste ontmoeting zal premier Jan
Pete Balkenende het nieuwe museum officieel openen.
Tenminste, dat is afgesproken en dat hopen ook alle
medewerkers. De Koreaanse premier Han komt ook. Dat is
niet alleen een eer, maar 'dat maakt het ook waarschijnlij
ker dat de afspraak met de premier niet wordt afgezegd',
merkt de praktische directeur op. Er moet nog veel gebeu
ren voordat het hoog bezoek ontvangen kan wordenTWe
lopen rond en ondanks alle vriendelijkheid ergert het Jaap
Schoof dat er niet verder gewerkt wordt aan de inrichting.
'Is het nou omdat het zaterdag is, dat alles stil ligt?' mop
pert hij. Even later blijkt dat het allemaal wel meevalt. Ach
ter de schermen gebeurt er wel degelijk van alles. Wie zou
er niet gespannen worden van zo'n belangrijke opening
met hoog bezoek?
De directeur heeft weinig rust maar kan het niet laten me
de namenrivier te tonen. Dit kunstwerk heeft veel publici
teit gekregen en hij verwacht dat het mij ook wel wat zal
doen. Hij heeft gelijk, ik krijg er kippenvel van. De namen
die weg lijken te drijven, ontroeren. Het is wreed dat er
een eind is gekomen aan zoveel levens in een kolkende
zee, maar troostrijk dat de namen hier staan en verder drij
ven op de voortglijdende rivier van namen. Wanneer je een
naam noemt, hoor je het levensverhaal van die persoon.
Zo ontsnappen de verdronkenen aan de vergetelheid.
In de eerste opzet van het museum is er heel terughou
dend omgegaan met het gebruik van de namen van
slachtoffers. In de nieuwe opzet juist niet, er zijn - per
gemeente - de namen van slachtoffers weergegeven. 'Die
terughoudendheid was betracht om familieleden van over
ledenen niet te confronteren. Uiteindelijk bleek echter dat
mensen juist op zoek gingen naar de namen van overleden
geliefden en teleurgesteld waren, wanneer ze die niet
vonden. Ik vond het zelf ook niet prettig dat ik mijn oma
en tante die zijn omgekomen tijdens de Ramp niet terug
kon vinden', legt Jaap Schoof uit.
Overlevenden die in het museum op bezoek komen, waren
ten tijde van de Ramp nog kind. Misschien dat de verhalen
in het museum juist daarom veel kinderen aanspreken.
Kinderen tot twaalf jaar komen vaak in klassenverband,
maar ook met familie mee. Opa's en oma's vertellen over
wat ze hebben meegemaakt. Elk jaar is er wel een project
voor kinderen.
