GANGE N, GASJES, ONGENODE GASTEN
een rantsoen van anderhalve liter zoet water per persoon per dag
was je gauw uitgewassen.
Van de kant van de jutters uit de binnenstad kwam geen enkele
confrontatie, alleen maar competitie. Ik heb ze leren zien als naza
ten van de vrijbuiters, die in 1572 in opstand kwamen tegen het
wettige gezag en de Spaanse overheersing. Dat werden vroeger
zeerovers, of bemanningen van de slavenschepen, of ze gingen
onder Michiel de Ruyter de oorlog in. Dat vormt een lange tradi
tie. En maak van die gasten maar eens brave burgers.
Noten:
1. Y. Meeter heeft in het Zeeuws Tijdschrift nr 22 (1972), biz I 13-123, een
wetenschappelijke beschrijving gegeven van het gangenstelsel.
2. Een beer is een stenen scheiding tussen de stadsgracht en het open water.
Zo'n beer is voorzien van een scherpe bovenrand, de ezelsrug, om te voorko
men dat een aanvaller via de beer de gracht kon oversteken. Zo'n poging werd
verder nog bemoeilijkt door een stenen "monnik" op die ezelsrug te plaatsen.
3. Een sortie is een uitgang om vanuit de vesting een uitval te doen in het
voorterrein. In Vlissingen loopt de sortie door de beer en kan men via deze
gang ook de contrescarpgalerij bereiken, van waaruit men door de schietgaten
een aanvaller die het waagde het bastion te beklimmen in de rug kon schieten.
Dat kon ook vanuit een caponnière. Ook kon men via een sortie de mijnka-
mers vullen met springstof. In de Westbeer was een knik aangebracht. Dat is
uniek in de vestingbouw. Bij de verdediging van Vlissingen is men altijd beducht
geweest dat een aanvaller bij laag water via de glooiing de vesting-zeemuur zou
bestormen. Bij de Oostbeer kon men dat voorkomen door de haveningang op
diepte te houden. Bij de Westbeer heeft men dit opgelost door een knik in de
beer aan te brengen. Zo werd een aanvaller gedwongen zich te begeven in het
schootsveld van het geschut op het platte dak van de Gevangentoren en van de
Bomvrije Kazerne en op dat van Bastion XIII. Door dit slimme concept waren
er geen blinde hoeken, waar een aanvaller gebruik van zou kunnen maken.
4. Zie Walacria deel 6
5. Diegenen die na het lezen van dit verhaal nog eens graag in de gangen zouden
willen kijken moeten geduld hebben tot het moment dat minister Jorritsma
ontdekt dat er nog een gang loopt van de mijnkamers onder de Boulevard
Bankert naar een trappenhuis aan de Coosje Buskenstraat. Of zo'n open
verbinding onder de kruin van de zeewering door zich verdraagt met de
Deltawet, betwijfel ik.
185
