If wee recente publicaties én een tentoonstelling (eerst in Den
Haag, later in Damme), hebben ervoor gezorgd dat de koster van
Voorne en burger van Damme uit de vergeethoek werd gehaald.
Heden ten dage wordt Maerlant door vrijwel niemand meer
gelezen, zo constateerde Frits van Oostrom, hoogleraar in de
Nederlandse letterkunde aan de Rijksuniversiteit te Leiden.
JACOB VAN MAERLAND
ten gevulgariseerd. We vinden hun namen terug in Vlaanderen,
in Holland en Zeeland: Willem (auteur van 'Van den Vos Rey-naer-
de), Lodewijk van Velthem Jan van Boendale en een auteur waar
over we in deze bijdrage berichten: Jacob van Maerlant.
Jacob van Maerlant (ca. 1230 - ca. 1293) is één van de belangrijke
auteurs in de volkstaal uit de 13de eeuw. Geen enkele Neder
landse schrijver uit de Middeleeuwen heeft méér geschreven
dan hij (een elftal, vaak zeer omvangrijke werken en een aantal
strofische gedichten). Hij was bovendien bijzonder invloedrijk,
niet alleen in de graafschappen Holland en Vlaanderen, maar
ook in het hertogdom Brabant. De Vader der dietschen dichteren
altegader'1zoals hij genoemd wordt, was daarenboven een
pionier op het vlak van vulgarisatie van wetenschappelijke
inzichten.
Hij was een van de belangrijke verspreiders van kennis in de
volkstaal. En als koster van Voorne heeft hij een bijzondere band
gehad met Floris V, graaf van Holland. Aan deze graaf, die voor
Zeeland politiek belangrijk was, droeg hij later vanuit Damme
zijn meesterwerk op: Spiegel Historiael. Het was overigens een
opdracht van graaf Floris V. Maerlant spreekt hem in zijn mag
num opus dat 'Spiegel Historiael is aan als 'grave Florens,
coninc Willems sone'.
De koster van Voorne uit de vergeethoek gehaald
Toch oefende Van Maerlant via zijn omvangrijk werk een
eeuwenlange invloed uit. De gevarieerde stof die hij behandelt
betreft een omvangrijk gamma: geografie, regeerkunst, biologie en
droom-duiding, maar ook de eerste Nederlandse berijming van
de bijbel en een complete wereldgeschiedenis. Van Oostrom vond
het noodzakelijk om Van Maerlant opnieuw te bestuderen.
Hij publiceerde een indrukwekkende studie, met als titel Maer-
lants wereld. 2 Het werd een meeslepend leesboek over Jacob van
Maerlant. Stukje bij beetje vertelt hij over deze figuur, waarover
nog een aantal gegevens met vraagtekens gepaard gaan.
187
