JACOB VAN MAERLAND
koningschap. Ook de andere werken die Van Maerlant op Voorne
schreef - de Historie van den Grale, de Torec en de Historie van
Troyen - gaan over jonge prinsen die in weerwil van grote proble
men tot hoge heerschappij geraken en die voor iemand als Floris
tot model kunnen dienen. De vorstenspiegel Heimelijkheid der hei
melijkheden werd wellicht geschreven voor Floris V ter gelegen
heid van diens officiële regeringsaanvaarding in 1266.
Niet lang daarna vertrok Maerlant naar Damme.
Ook latere werken als de Graal-Merlijn en Der Naturen Bloeme
zijn verbonden met opdrachtgevers in grafelijke kringen.
Voor zijn Der Naturen Bloeme was Nicolaas van Cats zijn Zeeuwse
opdrachtgever.
Een beslissend keerpunt Zeeland in de knel
bij een Hollands-Vlaamse oorlog.
[.Crisisgebieden zijn vaak aanleiding tot spanningen: de taal
grens tussen de Germaanse en Romaanse culturen in België,
Malta onderging invloeden van zowel de Arabische als van de
Europese cultuur, het Midden-Oosten is een broedplaats van
ontmoetingen' en/of 'spanningen. Floris V erfde van zijn voorgan
gers de door oorlog afgedwongen, wankele vrede tussen Zeeland
en Vlaanderen en maakte, bewust of onbewust, van Zeeland de
twistappel tussen Holland en Vlaanderen/Henegouwen.
Jacob van Maerlant was er de directe getuige van. Hij zag hoe
het huwelijk van Floris met Beatrix van Dampierre, een Vlaamse
gravendochter, bepaalde politieke spanningen niet ongedaan kon
maken: de Avesnes waren vijanden van de Dampierres. Met het
huwelijk was de Zeeuws-Vlaamse kwestie geboren. Is daarom
Jacob van Maerlant, de koster van Voorne, terug naar Damme
getrokken? Het is niet bekend waarom hij die overstap deed.
Waarom hield hij daarna toch contact met Floris V en wijdde hij
zich aan een nog grotere taak, namelijk het schrijven van Spieghel
Historiael?
De twist met de Avesnes werd bijgelegd en een anti-Vlaamse
politiek was het gevolg. In 1287 verklaarde de Rijksdag het
Vlaams-Hollandse verdrag, dat de broer van Willem II, Floris,
de voogd van Floris V, in 1256 te Brussel had gesloten, nietig.
Floris V deed al het mogelijke om zich van de leenverhouding
van Zeeland met Vlaanderen te bevrijden, evenwel zonder succes.
In 1290 werd hij zelfs door Vlaamsgezinde Zeeuwse edelen tijde-
194
