SOCIAAL ECONOMISCHE ONTWIKKELINGEN Het werkloosheidspercentage zal in de periode 1997-2002 in Zeeland dalen met 1,3%, landelijk met 1,4%. Zeeland kent uitgesproken lage werkgelegenheidsdichtheden en een geringe verstedelijkingsgraad. Desondanks weet Zeeland de relatieve ontwikkeling van de werkloze beroepsbevolking onder het nationale gemiddelde te houden. Zowel de ontwikkeling van het aantal arbeidsplaatsen als van de beroepsbevolking is lager dan het nationale gemiddelde. Sectoraal gezien is het beeld divers. De groothandel, detailhandel en banken, verzekeringen en zakelijke diensten groeien als regionale werkgever relatief sterk. De landbouw neemt meer in belang af dan nationaal. Met name de voeding, chemie, en verkeer en vervoer zullen naar verwachting in de toekomst een ongunstige ontwikkeling van het aantal arbeidsplaatsen vertonen. Regionaal product en investeringen In Zeeland werd in 1995 voor circa 30 miljard gulden geproduceerd. Na aftrek van het verbruik resteert volgens voorlopige CBS-becijferingen 15 miljard gulden aan toegevoegde waarde (tegen marktprijzen). In totaal 40,4% van de totale toegevoegde waarde in Zeeland wordt gevormd in de nijverheid (landelijk 28,8%). Met name de chemie speelt hierbij een grote rol. Het aandeel van de diensten in Zeeland is 55,2% (landelijk 67,7%) en van de landbouw/visserij 4,4% (landelijk 3,5%). In de periode 1991-1995 is het bruto regionaal product in Zeeland gemiddeld jaarlijks met 0,7% gestegen. Landelijk bedroeg de gemiddelde jaarlijkse groei 1,8%. In de volgende tabel volgt een overzicht, waaruit blijkt dat de laatste jaren beduidend beter waren dan de eerste twee jaren. Ontwikkeling bruto regionaal product tegen factorkosten (volumemutaties) in Zeeland en Nederland: Zeeland Nederland gemiddeld periode 199 1 /'95 0,7% 1,8% 1991/'92 -0,5% 1,9% 1992/93 -3,1% 0,4% 1993/'94 voorlopig 4,9% 3,0% 1994/'95 voorlopig 1,5% 2.0% Uitgedrukt per hoofd van de bevolking is het regionaal product in Zeeland 3% hoger dan landelijk; per arbeidsplaats ruim 10% hoger. De toekomstverwachtingen zijn positief. Voor 1997 en 1998 verwacht onderzoeksbureau NYFER ("de club van Bomhoff") voor Zeeland een grotere groei van het regionale product dan landelijk. In 1997 stijgt het volgens de onderzoekers met 5,5% (landelijk 3,2%) en in 1998 zelfs met 5,9% (landelijk 3,7%). Met deze groeicijfers, vooral te danken aan de industrie, is Zeeland koploper in Nederland. Ondanks de grote groei van het regionale product blijkt uit NYFER-cijfers dat de werkgelegenheidsontwikkeling naar verwachting minder hard stijgt. Het arbeidsvolume zal in 1997 stijgen met 1,6% (landelijk 1,5%) en in 1998 met 1,4% (landelijk 1,7). De investeringen in de industrie zijn in Zeeland al vele jaren hoog vergeleken met het nationale gemiddelde. Zij zijn sterk beïnvloed door de relatieve oververtegenwoordiging in Zeeland van de kapitaalintensieve chemische sector. Er is evenwel een duidelijke dalende lijn te bespeuren. Investeringen in vaste activa in de nijverheid bij bedrijven met minimaal 10 werknemers Zeeland (x ƒ1 min) Zeeland in Nederland 1985-1987 gemiddeld 849 5,7% 1988-1990 gemiddeld 583 3,7% 1991-1993 gemiddeld 485 3,3% 1994 373 3.0% 1995 392 2,8% 210

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeelandboek / Zeeuws jaarboek | 1997 | | pagina 212