ALDO VAN EYCK
Het kiezen van een supervisor
Hoe kwam een wethouder voor stadsvernieuwing van Middelburg
in 1986, toen het fabrieksterrein van de verplaatste Vitritefabriek voor
lampvoeten werd gesaneerd, in contact met Aldo Van Eyck? Op dat
moment was Van Eyck al verguisd en geprezen, het eerste vooral in
Nederland, het laatste overal daarbuiten. Het kosmopolitische verle
den van Middelburg en het daarbij passende architectonische erfgoed
verplichtte tot een daad, die paste in de stedelijke morfologie, maar
die daar een modern, twintigste-eeuws element aan toevoegde.
In het College van B W werd in die dagen nog steeds geworsteld
met het resultaat van een ideeënprijsvraag voor het Maisbaaigebied
uit 1985, diel64 inzendingen tot resultaat had gehad.
Het juryrapport vermeldde enigszins beteuterd, dat er was "gezocht
naar een plan met een hoge realiteitswaarde en een grote steden
bouwkundige kwaliteit. Aan dit criterium voldeed echter geen der
inzendingen. De eerste prijs werd daarom niet uitgereikt. De tweede
en de derde prijs werden toegekend aan plannen, die er het dichtste
bij kwamen".
De veroorzaakte besluiteloosheid onder zo'n lawine van ideeën
wordt geïllustreerd door het besluit dat vervolgens genomen werd,
namelijk om het aantal premies uit te breiden en het premiebedrag
te verhogen van 1.000,— tot 3.000,—. Dus vonden vier premies
hun weg dankzij 'stedenbouwkundige kwaliteit en een interessante
ideeënwaarde' en nogmaals vier wegens 'een hoge realiteitswaarde'.
De toenmalige burgemeester Wolters schreef voor het juryrapport
een 'Woord Vooraf'. Daarin constateerde hij monter: "Het centrum van
aktiviteit komt nu heel duidelijk te liggen bij het gemeentebestuur"En zo
geschiedde het, dat het College van B W plus een hofhouding van
bekwame medewerkers zich in mei '85 terugtrokken in Papendal om
zich op de toekomst van de stad te bezinnen.
Daar werd de voor de hand liggende vraag gesteld: "Wat vinden
we zelf van de stad en wat zouden we eigenlijk graag in de toekomst
op dat Vitrite-terrein zien?" Het antwoord werd vastgelegd in de
'Streefstruktuur Vitriteterrein en omgeving'. Opvallend daarin was
de uitbreiding van de jachthaven, een museumbestemming voor het
V.O.C.-gebouw, dat door een extra doorsteek van de haven op een
eilandje zou komen te liggen, en een hotel in zeven lagen op de kop
van de Maisbaai/Loskade. Met dit streven voor ogen was de sane
ring en reconstructie van het plangebied startklaar.
De B.V. Oranjewoud bood aan om het gebied te ontwikkelen tegen
betaling van 2 miljoen zonder verdere bemoeienis van gemeentelijke
zijde. De recente herinnering aan de uitputtingsslag, die nodig was
om het Geeregebied te saneren en reconstrueren, bevorderde aan
vaarding van de weg van de minste weerstand, dus het aanbod van
Oranjewoud. Maar al wikkend en wegend werd het bod gelukkig,
alsnog, afgewezen. In die discussie bracht ik fervent in, dat we de
181
