DE WESTERSCHELDE
geen alternatieven zijn. Kortom, de natuur heeft het primaat. Als het dan
toch komt tot teloorgang van natuur, dan moet compensatie gezocht
worden in de aanleg van gelijksoortige natuur in de nabije omgeving. Als
dat onmogelijk is, dan in gelijksoortige natuur op afstand en als ook dat
niet lukt, dan natuurontwikkeling van andere aard.
Als we deze criteria met terugwerkende kracht toepassen op de buiten
dijkse appartementenbouw bij Breskens, dan zijn we geneigd om het
groot maatschappelijk belang onvoldoende te achten, waarbij bovendien
ruime binnendijkse alternatieven voorhanden waren. De natuurontwik
keling bij Nummer Eén was vroeg of laat toch wel ter hand genomen met
geld uit andere bronnen.
Braakman
We gaan verder met ons schip de rivier op en dan domineert in de verte
de grote vestiging van Dow Chemical, een verzameling van ruim dertig
chemische fabrieken. Een megawerkgever in Zeeuws-Vlaanderen, die zijn
best doet om milieuvervuiling steeds verder te beperken. "Responsable
care" noemen ze dat en ik weet van nabij dat ze dat serieus nemen.
Nu we hier halverwege de Westerschelde zijn, wil ik u even meenemen
naar het verleden, naar 30 juni 1952. Op die dag - ik was daarbij - werd
met een tweede caisson de Braakman bedijkt. Ruim 1500 hectare schor
ren, slikken en geulen werden afgesloten van het getij van de Schelde. De
bestemming van dat nieuw verworven land was grotendeels landbouw
en voor de slechte gronden en het diepe water recreatie en natuur.
Staatsbosbeheer zou daar tientallen hectaren bos gaan planten.
De nieuwe dijk liep van de noordoostpunt van de Elisabethpolder bij
Biervliet naar de Nieuw-Neuzenpolder bij Terneuzen, 2,7 kilometer lang.
Daarmee werd 28 kilometer oude en lage Braakmandijk als het ware tot
tien procent bekort. Zeven maanden later in de nacht van 31 januari op 1
februari 1953 heeft die nieuwe dijk zich ruimschoots terugverdiend,
omdat in die rampnacht anders landerijen tot ver in België overstroomd
zouden zijn. Op dit moment is het een interessante vraag of we nu zo'n
waterbergende zijarm van de Westerschelde nog zouden afdammen.
Hadden we niet beter die oude lange Braakmandijk op deltahoogte
gebracht.
Vóór die nieuwe Braakmandijk lagen nog schorren en slikken met een
bijzondere natuurwaarde, de Mosselbanken. In 1976 moest ook dat res
tant buitendijks natuurgebied bedijkt worden met bestemming industrie
terrein. Daarbij is ook de Braakmanhaven ontstaan, waar nu grote nafta-
tankers hun lading lossen. Binnenkort komt daar een overslagbedrijf
voor containers bij. De schade aan het landschap zal vlakbij in de
Braakman worden gecompenseerd met 350 hectare natuurontwikkeling,
grotendeels bos.
158
