DE ZEEUWSE VERDRONKEN DORPEN
inundaties in 1584/1585, tijdens de Opstand tegen Spanje. Hier ontstond
het grootste brakwaterschorrengebied van West-Europa. In het gebied
lopen veel getijgeulen, die de lage delen bij vrijwel elk tij overstromen.
Naast belangrijke prehistorische vondsten (de oudste Zeeuwse aarde-
werkscherven) vinden we er sporen van verdronken middeleeuwse
dorpen als Weele en Saeftinghe.
Valkenisse behoort in archeologisch opzicht tot de belangrijkste verdron
ken dorpen in Zeeland. Het ligt op de slikken vóór de schorren van
Waarde, aan de noordkant van de Westerschelde. Dit Zuid-Bevelandse
verdronken dorp wordt verderop meer uitgebreid behandeld.
Oosterschelde
Valkenisse vormt een historisch-geografische eenheid met het Verdron
ken Land van Zuid-Beveland in de Oosterschelde, ten noorden van de
herdijkte oostelijke 'staart' van Zuid-Beveland. Dit ontstond zoals gezegd
door de vloeden van 1530 en 1532. Het is nu een weids gebied van stroom-
geulen, ondiepten, slikken en wat schorren, waarin een aantal archeolo
gisch zeer waardevolle verdronken dorpen ligt, zoals Nieuwlande en
Tolsende. Ook Zeelands enige 'echte' verdronken stad Reimerswaal
bevindt zich hier.
Eveneens in de Oosterschelde, benoorden Noord-Beveland, lag het eiland
Orizand. Het is al bekend uit de late Middeleeuwen, maar werd pas inge
dijkt na 1601. In 1639 was het alweer overstroomd.
Van het uitgestrekte Zuidland van Schouwen, aan de noordzijde van de
Oosterschelde, is ook vrijwel niets meer over. Het was een tot vier kilo
meter brede strook polderland met vele dorpen ten zuiden van het huidi
ge Schouwen, waar nu de maximaal vijfenveertig meter diepe stroom-
geul de Hammen ligt. Het Zuidland omvatte zo'n 3.500 hectare en ging
verloren tussen 1475 en 1650. Het enige opvallende restant van de vele
dorpen hier is de monumentale kerktoren van Koudekerke, de 'Plompe
Toren', nu ingericht als bezoekerscentrum van Natuurmonumenten.
Reimerswaal en Nieuwlande
In het Verdronken Land van Zuid-Beveland zijn met name het dorp
Nieuwlande en de stad Reimerswaal object geweest van oudheidkundig
onderzoek en schatgraverij. Van het pas in 1631 definitief verlaten
Reimerswaal, eens de derde stad van Zeeland, werd al in 1776 de kerk
opgemeten; het kerkhof werd in 1877 beschreven, een collectie daaruit
afkomstige menselijke schedels in 1893 gepubliceerd door de Middel
burgse geneesheer en oudheidkundige J.C. de Man. De restanten van de
stad liggen dicht onder Tholen, en verdwenen in de jaren tachtig deels
onder het talud van de Oesterdam tussen Zuid-Beveland en Tholen.
In meer recente tijd bezochten vooral schatgravers de plek, op zoek naar
aardewerk en tinnen voorwerpen.
196
