MET KO DE KORTE OCEAN WIDE
Oude schoolplaat van het
Behouden Huis op Nova
Zembla.
Op de boulevard in
Vlissingen in de zomer
van 2001
(foto: Jan Hendriksen)
Slot
Ko de Korte, een boerenzoon van Walcheren, zijn ouders zijn vorig jaar,
beiden ver in de tachtig overleden. Hij heeft een goed contact met zijn
broers en zussen in Zeeland al woont hij al veertig jaar in Amsterdam.
Zijn drang naar vrijheid en ruimte staat centraal in zijn leven. Ruimte om
hem heen maar ook ruimte in zijn denken. Hij is tolerant, neemt goed
waar maar oordeelt niet. Zijn nieuwsgierigheid maakt hem tot een pro
ductief wetenschapper maar ook iemand die veel interesse heeft in de
mensen om hem heen. Een opmerkelijke Zeeuw".
Zeeuwen op Spitsbergen
Iedere wat oudere Nederlander kent van de lagere school, want die heette toen
nog zo, de schoolplaat aan de wand van de overwintering op Nova Zembla
(1596-1597). Op de achtergrond staat het Behouden Huis en op de voorgrond
maken de mannen van Willem Barentsz. jacht op een ijsbeer. De tocht van
Willem Barentsz. had eigenlijk als doel het vinden van een handelsweg naar het
Verre Oosten om de noord.
De theoloog-geograaf en kaartenmaker Petrus Plancius had hem en andere zee
vaarders verzekerd dat er zo'n noordelijke doorgang bestond. Barentsz. overleed
op de terugweg naar huis en de pogingen om een zeeweg noord van Rusland te
vinden, werden gestaakt. Voordat hij invroor op Nova Zembla had Barentsz.
"Beereneylandt"ontdekt en - op 17 juni 1596 - de noordwesthoek van Spitsbergen.
De overlevenden maar ook andere zeevaarders kwamen thuis met verhalen over
walvissen.
In het begin van de zeventiende eeuw nam de welvaart van een deel van de
Europese bevolking toe en daarmee de vraag naar oliën en vetten. Vanaf die tijd
gaan Hollanders, Zeeuwen en Friezen op walvisvaart in het hoge noorden.
Voorzover bekend, zeilt in 1609 het eerste Nederlandse schip vanuit Enkhuizen
215
