RECREATIEVE BEWONING
de perken en strategische boomaanplant. Essentieel onderdeel daarbij is
dat nieuwbouw de natuurlijke omgeving van het duinlandschap dient te
volgen en daaraan ook in hoogte en uitsteeksels (schoorstenen) zoveel
mogelijk ondergeschikt moet zijn. Rosse hanteert hierbij het bekende
gezegde, dat slechts één hutje voldoende kan zijn om de indruk van een
heel landschap te bederven! Met als uitsmijter: "Om kunstzinnige rede
nen zouden alle bouwwerken, kleuren, toepassingen, opschriften en ver-
lichtings- en reclameschema's onder centrale controle dienen te worden
uitgevoerd". Hij wenst onder de kleurenschema's ook vlaggendoeken,
zonneschermen, strandparasols en tafelkleden te rangschikken...!
Kust-architectuur en de keuzen voor stijl
Architectuur aan de kust is een gedifferentieerd begrip. Op basis van de
historie kan worden vastgesteld dat een aantal factoren bepalend is voor
de stijl-aan-de kust.
Om te beginnen is er het klimaat: In een Mexicaanse studie over 'Coastal
Architecture' (Casa Mexicana, 1989, door Tim Street-Porter) wordt het
klimatologisch contrast tussen hooggelegen steden en tropische kusten
onderstreept. In zuidelijker gedeelten (vergelijk subtropisch Engeland)
zijn de profielen zachter van vorm, vervaagt het verschil tussen binnen-
buiten en worden wanden 'afgepeld' tot soepele overgangen in het land
schap. Hoekvormen worden tot 'sensuous curves'. Daken zijn "softly
draped over low colums formed from palm trees". In Mexico worden
kustwoningen van hout en stro al honderden jaren op deze manier
gebouwd.
Op Schiermonnikoog lijkt juist de 'lighthouse'-architectuur' in zwang.
De samenhang in uiteenlopende woonstijlen uit de jaren dertig - indruk
wekkender naarmate de huizen dichter rond de voet van de vuurtoren
zijn gebouwd - laat een individualiserende indruk achter van strijd-
tegen-de-elementen en de eigenzinnigheid van de eerste bewoner.
Het frequente gebruik van rieten daken en de ronde vormen verhogen
hun inpasbaarheid in het landschap.
Vervolgens bepalen de wensen (en de financiële middelen) van de
gebruiker het aanzien van zijn tijdelijke of permanente onderkomen.
En naarmate de behoefte aan recreatie toeneemt - en dus ook het aantal
woningen - verschijnen de recreatiebungalows in allerlei stijlen en in
overvloed. De voorkeuren van de individuele gebruiker gaan het afleg
gen tegen de keuze van de projectontwikkelaar. Die levert weliswaar
'individuele expressie en luxe' op maat, maar alléén in grote hoeveelhe
den. Of er bij de bouw van deze complexen een architect aan te pas is
gekomen lijkt minder van belang dan hoe de massaliteit van wonen,
verkeer en voorzieningen steeds weer valt in te passen op plekken die
daarvoor niet zijn bedoeld.
In feite is de functionaliteit van de oorspronkelijke bebouwing van de
kust in de afgelopen zestig jaar ingewisseld voor een symboolfunctie, een
belevingswaarde. Vrijetijds-socioloog Hans Mommaas noemt deze trend
95
