WIM VAN GELDER
krijgen maar die moet hij bevechten door zijn meerwaarde aan te tonen."
Hij beaamt dat de profielschets van Provinciale Staten in 1992 hoge eisen
stelde aan de nieuwe commissaris. "De rode draad was: We zijn als
Zeeland altijd te schuchter, we hebben meer in huis dan we laten zien,
we moeten naar buiten toe assertiever worden om dat andere beeld over
te brengen. Een commissaris zoals Wiegel destijds in Friesland was het
rolmodel, iemand met gezag en een netwerk. Nou ja, die dachten we
gevonden te hebben."
Ook Arend de Ru gelooft dat het hoge verwachtingspatroon Van Gelder
is opgebroken en verwijt dat ook de Staten. "Goed, hij was niet tactisch
en diplomatiek genoeg. Maar zij hebben de noodkreten dat zijn taken
pakket niet overeen stemde met de eisen in de profielschets niet opge
vangen. Ze wilden een schaap met vijf poten maar maakten er een lam
geslagen eend van."
De animositeit binnen het college van Gedeputeerde Staten kon die
eerste jaren volgens hem hoog oplopen. Kinnesinne speelde ook een rol.
Een commissaris van de koningin staat in sommige kringen nu eenmaal
in hoger aanzien dan een gedeputeerde. De bevoorrechting die daaruit
soms volgde, gaf scheve ogen.
Maar uiteindelijk heeft het 'management bij speech' dat Van Gelder die
eerste jaren zo graag hanteerde, hem de das omgedaan. De Ru: "De gede
puteerden zeiden: We zullen 'm wel krijgen, het zijn onze portefeuilles.
In de eerste drie jaar is het fundament gelegd voor een klimaat waarin hij
werd gezien als een ongeleid projectiel. En dat wilden ze niet. Bruinooge
ging zelfs schaduwvergaderingen houden zonder Van Gelder. Het is echt
heel jammer. Hij is een man met brille, met geweldige invallen. Dat is
allemaal niet benut. Ik heb hem nog vaak gewaarschuwd dat hij een
beetje moest dimmen, opletten of de troepen hem nog wel volgden,
maar daar had-ie geen zin in. Ik, wegzakken in het Zeeuwse moeras?
Nee hoor, daar heb ik geen zin in. Dat soort reactie kreeg je dan.
Het resultaat is tien jaar oorlog. Bijna tragisch noem ik het."
Van Zwieten: "Al die jaren was de status quo een soort gewapende
vrede. Hij legde zich toe op andere activiteiten. Weet je dat ik hem in
die acht jaar dat ik gedeputeerde ben geweest, één keer op mijn kamer
heb gezien? En zelf ging ik nooit naar hem toe."
Ook statenlid Martin Wiersma (Groen Links) denkt dat het beeld van de
invloedrijke commissarissen in de noordelijke provincies Van Gelder op
het verkeerde been heeft gezet. "Maar die invloed zit niet per definitie
in het ambt." Verder meent hij dat de intellectueel en econoom die de
commissaris is, een bedreiging vormde voor mensen als de selfmade
bestuurder Daan Bruinooge.
Maar het grootste manco ziet hij in 'een gebrek aan inlevingsvermogen,
aan empathie', waarbij Wiersma een gewaagd pleidooi voor ontpoldering
als voorbeeld noemt. Typisch, dat doet vanuit Badhoevedorp Jan Achter
straat ook. "Je moet invoelen dat mensen in Zeeland er bezwaar tegen
hebben om polders te laten inlopen. Soms moet je de menselijke toets
voorrang geven boven een puur rationele, intellectuele benadering."
48
