Wrakkenberging
in de Westerschelde
Als maar verdiepen?
JAN HENDRIKSEN
Een paar jaar geleden won Joke Hendriksen bij een wedstrijd van haar roeiver
eniging in Middelburg een oude VOC munt, die eeuwenlang op de bodem van de
Westerschelde had gelegen. De VOC was zó machtig dat ze als 'bedrijf" eigen
munten mocht slaan. De munt zelf is een onooglijk ding, verweerd koper, aan
de ene kant het wapen van Zeeland, aan de andere kant het bekende VOC-logo.
Deze munt was opgedoken uit het wrak van Het Vliegent Hert, een VOC-schip
dat in 1735 op zijn eerste reis vanuit Middelburg vergaan is op de Droogte van
Schoneveld in de monding van de Westerschelde. Hij had dus meer dan tweeën
halve eeuw op de bodem van de zee gelegen. Jan Hendriksen - de man van Joke -
raakte geïntrigeerd door dat idee. Later kreeg hij een Westerschelde Wrakken-
kaart uit 2003 onder ogen, gemaakt door Bas van der Velden en Joost Heeren.
De Zuidwestkust van Walcheren vanaf Westkapelle tot diep in het Sloe is
'zwart' van de wrakken. Het feit dat Middelburg na Amsterdam twee eeuwen
lang de belangrijkste VOC-vestiging was speelt daarbij natuurlijk een rol. De
VOC-schepen staken de banken bij Dishoek over en zo de Westerschelde in om
vervolgens via het Sloe naar de rede van Middelburg te varen. De Westerschelde
is als vaarweg naar Antwerpen sindsdien alleen maar belangrijker geworden.
Steeds verdere verdiepingen zijn voor de toekomst van de Antwerpse haven
noodzakelijk. Dit gaat ten koste van de ekologie van de Westerschelde. Hierover
en over de opruiming van de wrakken in en scheepsrampen óp de Westerschelde
schreef Jan Hendriksen voor het Zeelandboek dit artikel, waarbij hij uitvoerig
het woord laat aan Piet van der Vlies, die voor Rijkswaterstaat deze projecten
heeft geleid.
De haven van Antwerpen wil steeds grotere schepen met meer diepgang kunnen ont
vangen. De daarvoor noodzakelijke, voortgaande verdieping van de Westerschelde
ligt gevoelig tussen Nederland en België. Simpel gezegd plukt Vlaanderen de meeste
economische vruchten, terwijl Nederland de nadelige effecten op het gebied van
natuur en hogere stormvloedstanden in de Westerschelde op zijn bordje krijgt.
Toch is een aantal jaren geleden besloten om de vaarweg naar Antwerpen geschikt
te maken voor schepen met een diepgang tot 15 meter.
167