Landbouw als kenniseconomie
EurepGAP is in 1997 ontstaan op initiatief van 26 Europese supermarkten, waaronder
de Nederlandse Albert Heijn, Ahold, Laurus en de Superunie. De gehele keten van
productie van voedsel - vanaf bemesten, zaaien, gewasbescherming tot oogsten, trans
port, verpakken, kortom het hele productie- en logistieke proces van het begin op het
boerenbedrijf tot het eind in de schappen van de supermarkt - moet bekend zijn en
alle schakels moeten voldoen aan de wettelijke verplichtingen, die voor Europa
geharmoniseerd moeten worden. Men spreekt van 'traceability' en 'transparency'.
Niet alleen voedselveiligheid is een item. Consumenten en daarmee ook de super
markten stellen eveneens eisen aan aspecten die onder het containerbegrip 'duur
zaamheid' vallen. Zo moet ook de landbouw duurzaam zijn. al weet niemand nog hoe
je dat moet meten. In een streven naar de hoogste kwaliteit van voedselveiligheid en
duurzaamheid investeert de Wilhclminapolder in technologie (ook in informatietech
nologie), in opleiding van personeel en in landinrichting. Is daarin een voorbeeld voor
andere landbouwbedrijven. Jan Paul van Hoven: "Een boer is per definitie een vrije
vogel. Je kan je voorstellen dat die regeltjes van EurepGAP weerstanden oproepen.
Die boer zegt: 'dit is mijn land. daar moet iedereen met z'n poten van afblijven.
Ik weet hoe het moet en ik doe het goed'. Maar misschien kunnen wij ook aan boeren
laten zien dat het beter kan, efficiënter, transparanter, milieuverantwoordelijker, onder
andere met betrekking tot kunstmestgebruik, gewasbescherming, ongediertebestrij-
ding, inrichting van de gebouwen en een goed omgaan met het product. Een plasje
olie in een loods waarin aardappelen worden opgeslagen kan echt niet meer."
De reden voor de voortrekkersrol die de Wilhelminapolder wil spelen zit in feite
dieper. De agrarische sector in het algemeen kampt met een slecht imago. Door een
voorbeeldfunctie kan de Wilhelminapolder laten zien dat het moderne boerenbedrijf
wel degelijk voorop kan lopen met geavanceerde milieuzorgsystemen, met dataregis-
tratie en -analyse ten behoeve van die systemen, ook ten behoeve van een intelligent
teeltmanagement en van een adequate informatie naar afnemers. Dat is nodig om op
de eisen van die afnemers doelmatig te kunnen inspelen. Gecontroleerd en met een
minimum aan middelen veilig voedsel produceren, daar gaat het om.
In de Wilhelminapolder rijden inmiddels de eerste tractoren met GPS-besturing.
Daar hoeft in principe geen man meer aan te pas te komen. Dat is niet in de eerste
plaats bedoeld om die man overbodig te maken, maar om met hoge mate van precisie
de bewerkingen op het land te kunnen doen. Precisie, die gevoed wordt door informa
tie over de wisselende en verschillende omstandigheden op een akker. Rekening hou
den met weersinvloeden houdt bijvoorbeeld in. dat bij het bespuiten van een akker de
chemicaliën niet door de wind op verkeerde plekken terecht komen, buiten die akker,
of in de sloot. Door middel van het scannen van de natuurlijke radioactiviteit van de
bodem kunnen per vierkante meter de bodemstructuur en -samenstelling worden ver
kend en vastgelegd. Die informatie leidt tot een zeer nauwkeurige, op de verschillen
in de akker afgestemde, toevoeging van bemestings- en gewasbeschermingsstoffen.
De tijd dat met een Edelmanboor om de zoveel meter of tientallen meters, afhankelijk
van het inzicht van de karteerder, in de grond werd geprikt en een boormonster werd
14
