Jan Toorop
Jan Toorop, De apostelen
Andreas en Jacobus, 1910,
zwart krijt
Zijn schets van Toorop, die men in Domburg graag tot de Domburgers rekent, is ont
staan uit kritische bewondering. Van Schagen spreekt van 'een bewonderend opzien
naar dien groten Jan; hij had zo'n mooie donkere kop, We hielden zo van mooi in
dien tijd, dat mocht toen nog.' Over Toorop's apostelenreeks:
Even goed zijn het ook nu nog formidable tekeningen en houdt in de meeste gevallen
ook de inhoud het nog. Zelfs ondanks de onbetwijfelbare handicap, dat we op
Domburg hier deze mensen hebben gekend en aldus licht zouden kunnen worden
gehinderd door het verschil in staat tussen de Domburgers en de Westkapellaars,
die voor deze portretten hebben gestaan, en de apostelen, die ze moeten voorstellen.
Een kleine hulp was hier natuurlijk wel het feit, dat deze mensen in dien tijd nog zo
feodaal, zo bijbels eenvoudig, leefden, dat de kloof tussen realiteit en fantasie hier
toevallig wel extra beperkt blijven kon. De sprong van boer tot apostel was hier uit
voerbaar. De sprong van meneer tol apostel niet. Daarom zijn er zeker twee mislukt
mijns inziens: Paulus, een onbekende, en Judas. Toorop zelf - overigens wel weer
lief dat hij zichzelf daarvoor uitverkoren heeft. Van den aanvang af mislukt, als
apostel. De boeren döen het, ook al weten we dat Simon: Bram Louwerse van
de Brouwerie is en Jacobus: de Westkappelaar Isaac Faasse, in de wandeling Sakke
van Rol.
Op een mooie dag stapte Chris van Schagen onderaan de Hoge Hil in mijn Coopertje.
verwonderd dat er zoveel mens in zo weinig auto paste. We reden. Trouvaille perdue,
naar Berkenbosch waar toen de gravinne Van Lynden en een broze freule Quarles
woonden. We volgden de lijnen van de oude parkaanleg. spraken met de boswachter
Luitwieler over de stand der bakkruudjes, vonden de Stenen Tafel en uiteindelijk de
bosvijver waar de karpers hun dikke ruggen toonden. Hij zei: 'er is hier veel gebeurd.
Pogingen tot verdrinking die niet konden slagen omdat er te weinig water stond.
Geerse. Is dat niet tragisch? Hier heeft Toorop getekend, vanuit die hoek, deze visse-
kom. Dit is de plaats van Jan. Soms zie je de wolken in het water; dan heeft hij toch
nog zijn Zeeuwse hemel gevonden.'
77
