Vergeten verhalen vastgelegd
EEN EEUW OP GELUIDSBAND
vergoed worden en bovendien wilden we alle nieuwe én bestaande interviews op cd
vastleggen, want de kwaliteit van bandjes vermindert in de loop der jaren en afspeel
apparatuur zou ook wel eens onbereikbaar kunnen worden. Overschrijven op cd dus.
Dubbel zelfs: één voor het dagelijks gebruik in het ZDC en een voor de lange termijn
bij het Zeeuws Archief. En dat is kostbaar.
Gelukkig zagen zowel de provincie als de meeste Zeeuwse gemeenten het belang van
het project in en maakten het financieel mogelijk om een aantal recorders aan te schaffen,
zodat de vrijwilligers 'de boer op konden'. Maar vóór ze die stap waagden moesten er
wel stoomcursussen gegeven worden in zowel recordertechniek als de kunst van het
interviewen. Gelukkig bleek John van Waes van Omroep Zeeland best bereid om wat
vrije tijd te steken in het bekwamen van de groep nieuwe interviewers. John. die samen
met Tiny Polderman het programma 'Een eeuw op 't oog' zou gaan maken, had er zelf
ook belang bij dat er vanaf het begin technisch zo goed mogelijk werd gewerkt, want
de gemaakte interviews zouden volgens afspraak allemaal naar hem worden gestuurd,
zodat hij de aardigste fragmenten er meteen uit kon pikken voor 'Een eeuw op 't oog'.
Tijdens de cursus werd ook besloten om de vrijwilligers per eiland of streek in te
delen in werkgroepen zodat ze adressen van te interviewen personen én ervaringen
konden uitwisselen. Bovendien konden de leden van de groepen dan ook onderling
het gebruik van de recorder regelen, want meer dan één apparaat per werkgroep was
er niet beschikbaar.
Er werden thema's vastgesteld, die elk halfjaar centraal zouden staan bij het inter
viewen en daarvoor werden ook aandachtspuntenlijsten gemaakt. Maar wie liever
de eigen voorkeuren volgde, kon ook zijn gang gaan. Om te beginnen werd een serie
historische dorpsportretten gemaakt, bestaande uit interviews met oudere inwoners
van elf dorpen in alle hoeken van de provincie. Omroep Zeeland zond de beste frag
menten ervan uit in series, die per dorp steeds een maandlang elke zondag een uur
waren te beluisteren.
John van Waes slaagde er in om niet alleen goed beluisterde programma's te maken,
maar in de radiostudio ook de op minidisc opgenomen interviews over te zetten op cd:
één exemplaar voor het Zeeuws Documentatiecentrum en één voor het Zeeuws Archief.
Bij elk interview leverden de vrijwilligers schriftelijk een bondig overzicht van de
onderwerpen die ter sprake waren gekomen. Immers, een interview met bijvoorbeeld
een hoefsmid levert vaak niet alleen interessante gegevens op over een oud ambacht,
maar kan tegelijk ook informatie bevatten over - bijvoorbeeld - de tweede wereldoor
log, de crisis van de jaren '30, de wederopbouw, de watersnood, de woonplaats, de
muziekvereniging, enzovoort. En omdat we intussen in een digitale wereld leven is
men in de loop van 2004 bij het Zeeuws Documentatiecentrum begonnen om het
geluidsarchief op basis van de bij de interviews geleverde schriftelijke informatie
op vele manieren te ontsluiten en toegankelijk te maken.
Levert zo'n project nou nog nieuwe feiten op? Komen er verhalen tevoorschijn die
nooit eerder werden verteld of die beperkt bleven tot de heel kleine kring van gezin of
familie'? Het antwoord is 'ja' al zijn het meestal geen wereldschokkende zaken. Maar
daarvoor was het project ook niet bedoeld.
84
