EEN EEUW OP GELUIDSBAND
Om te beginnen de belangrijkste gebeurtenissen. Over de Eerste Wereldoorlog (die
zeker aan de inwoners van Zeeuws-Vlaanderen en Walcheren niet ongemerkt voorbij
ging vanwege de enorme stroom van Belgische vluchtelingen) is een tiental inter
views aanwezig, terwijl het onderwerp in interviews met oude Zeeuws-Vlamingen
ook herhaaldelijk aan de orde komt.
Over de Tweede Wereldoorlog zijn meer dan honderd interviews beschikbaar,
verdeeld over alle delen van de provincie. Nauw verbonden met die oorlog zijn de
tientallen verhalen over inundatie en evacuatie, over het verzet in Zeeland, over de
dwangarbeiders, over de Zeeuwse joden en over kindertransporten na die oorlog.
Een aantal van de Zeeuwen die vlak na de oorlog naar Indië vertrokken om daar te
gaan vechten, hebben hun herinneringen ook laten vastleggen. Omgekeerd beschikt
het archief over de verhalen van Molukkers die na de onafhankelijkheid van
Indonesië in Zeeuwse kampen en wijken terecht kwamen.
Over de watersnoodramp van 1953 zijn meer dan tweehonderd interviews aanwezig,
waarvan een deel overigens betrekking heeft op Goeree-Overflakkee.
De diverse beroepsgroepen - al dan niet uitgestorven - zijn goed vertegenwoordigd.
Zo zijn er verhalen verzameld van boeren en van landarbeiders, van wagenmakers en
van rietdekkers, van klompenmakers en van touwslagers, van vissers en van fruitte
lers, van bakkers en van melkboeren, van kleermakers en van textielarbeiders, van
binnenschippers en van vrachtrijders, van parlevinkers en van edelsmeden, van doua
nebeambten en van burgemeesters, van loodsen en van marktkooplieden, van schaap
herders en van kunstschilders, van onderwijzers en van kraamverzorgsters en van nog
tal van andere beroepsbeoefenaars.
In een provincie als Zeeland mag het verhaal van de dijken natuurlijk niet ontbreken.
Dus zijn er interviews gemaakt met dijkwerkers, dijkbazen en dijkgraven, waarvan
een deel zelfs op video staat omdat een der vrijwilligers zijn eigen videorecorder
beschikbaar stelde.
Al even Zeeuws is de klederdracht en dus zijn enkele tientallen dragers) maar vooral
draagsters) aan het woord en daarnaast ook jakkennaaisters en mutsenplooisters.
De 20ste eeuw was de laatste eeuw waarin de veerverbindingen karakteristiek waren
voor de Zeeuwse archipel en daarom is het goed dat veermannen en veerknechten
hun ervaringen voor de 21ste eeuwers hebben vastgelegd. Inclusief het verhaal van
H. Colsen, dé voorvechter van de vrije veren.
Ook de vrijetijdsbesteding - een typisch 20ste eeuw fenomeen - krijgt aandacht via
interviews over het beginnende toerisme in de dorpen langs de kust. Maar ook door
een serie verhalen van mensen die meespeelden in de muziekkorpsen of meezongen
in de zangkoren. Daarnaast zijn er de verhalen van de typische 'verenigingsmensen',
van groot belang voor elke (dorps) gemeenschap en altijd actief, of het nu in een
sportvereniging is of in een afdeling van de plattelandsvrouwen.
Het is een greep uit de rijke oogst. Wie er gebruik van wil maken, spoede zich naar
het Zeeuws Documentatiecentrum, gevestigd in de Zeeuwse bibliotheek in Middel
burg. Het verzamelen gaat overigens ook na 2004 door. Ook al is er geen subsidie
meer, de stichting beschikt nog over opnameapparaten die niet zijn versleten en
gebruikt zullen blijven worden voor de verdere uitbouw van het Zeeuws geluids
archief.
87
