Geen priester maar zeeman
Wie mocht denken dat hier een man aan het woord is wiens wortels diep in
de Zeeuwse klei steken, heeft het mis. De familie Roos komt van Terschelling en
Doeke wordt op 12 maart 1932 min of meer toevallig in het Duitse grensplaatsje
Emmerich geboren. Het zal daarna nog bijna dertig jaar duren eer hij zijn eerste
stap op Zeeuwse bodem zet.
Of, zoals hij het zelf zegt in het voorwoord van zijn proefschrift Twee eeuwen
varen en vechten, waarop hij in 2003 promoveert: 'Voor mijn dertigste levensjaar
bezocht ik vele landen en bevoer ik bijna alle zeeën. Pas daarna raakte ik be
trokken bij de provincie Zeeland, een gewest dat ik voordien zelfs nog nooit had
bezocht. Vlissingen was de stad waar ik woonde en waar ik van ging houden,
waar mijn kinderen opgroeiden en van waaruit ik mijn werk als rijksloods op de
Westerschelde deed.'
Geen geboren Zeeuw dus, maar als er iemand is die 'Zeeuws denkt', dan hij wel.
'Men bestempelt mij nogal eens als een Zeeuws patriot', zegt hij. 'Nou dat mag,
want zo voel ik mij ook. Maar wie beweert dat je die patriottische instelling te-
Doeke Roos.
genkomt in mijn proefschrift, heeft ongelijk Ik heb me af en toe wel moeten
inhouden, dat is waar, maar het is een objectief wetenschappelijk werk. En wie
zou denken dat ze aan de Leidse universiteit deze oude man even gemakkelijk aan
een titel hebben geholpen, die moet ik ook teleurstellen. Ik ben door diepe dalen
moeten gaan, maar het is mij uiteindelijk gelukt om op m'n 71ste te promoveren.
Als je daarbij bedenkt dat ik geen universitaire opleiding heb, dan ben ik daar wel
trots op, ja.'
Het kan raar lopen in een mensenleven, want niets wijst erop dat de jeugdige
Doeke Roos ooit nog eens doctor in de geschiedwetenschap zal worden. Voor
hetzelfde geld was hij priester geworden. Dat zit zo: omdat zijn protestante vader
bij diens huwelijk met een katholiek meisje had moeten beloven dat de kinderen
rooms zouden worden opgevoed, is Doeke als oudste zoon traditiegetrouw voor
bestemd om naar het seminarie te gaan.
