Theo: 'We hebben altijd de beide voeten op de grond gehouden, bewust van wat
een collega ooit zei: "Weetje hoe je in de kunsthandel een klein kapitaaltje kunt
krijgen? Door meteen groot te beginnen".'
Frans: 'We zijn klein gebleven door klein te blijven.'
Zo komen we vanzelfsprekend op het onderzoek dat Theo en Frans al jaren doen
naar soort, oorsprong en datering van het papier dat In de zeventiende eeuw
gebruikt wordt door kunstenaars. Het gaat zover dat ze ook de Europese papier
stromen in die tijd in kaart brengen.
Hij is er vanaf 1985 mee bezig, een paar jaar later had hij de apparatuur en is hij
begonnen de Rembrandt-prenten in het Rijksmuseum te fotograferen met rönt
genapparatuur. Frans is er als professioneel kunsthistoricus bijgekomen.
Theo: 'Op een gegeven moment was het zo dat we alle watermerken van Rem
brandt hadden en van vele anderen, maar het was nodig een onafhankelijk re
ferentiekader te hebben, een manier om etspapier en watermerken te kunnen
koppelen aan ander papier uit die tijd. Dus moeten we een algemeen watermer-
kenboek maken en dat is ondertussen in het eindstadium. Zo zijn we hier via via in
het Zeeuws Archief terecht gekomen. Daar fotograferen we dus alle ingekomen
stukken van de Zeeuwse Staten. Die worden per jaar bewaard, netjes op datum.
Daar maken we een röntgenfoto van, vergelijken het watermerk met onze data
bank en zoeken waar het papier vandaan komt. Zo blijkt dat een brief van Maurits,
opgesteld op het strand van Nieuwpoort in 1600, geschreven is op papier uit een
klein plaatsje in Zuid-Duitsland, in de buurt van Bazel. We lokaliseren als het kan
de molen, de plaats of de streek en zo komen we uit de cirkelredenering van het
Rembrandtpapier en krijgen we een algemeen watermerkenboek dat de papier
handel van de zeventiende eeuw in kaart brengt. Dit is natuurlijk het begin, een
indicatie, wantje zou het moeten baseren op nog meer archieven. Zo blijkt dat er
in ons land vrijwel geen papier gemaakt werd omdat er geen energie was.'
Rina: 'Papier is hier heilig.'
