Vogelwacht ÜJest-Zeeuws-Vlaanderen
Was het naar school gaan een ramp voor Jan de Zwart - 'ik heb nooit niks geleerd,
ik vond dat een verschrikkelijke tijd; ik heb nooit geen huiswerk gemaakt; nooit'
- hij was wel al heel vroeg geïnteresseerd in de natuur. Vogels, schelpen, fossielen.
Al vanaf zijn zesde, zevende jaar. 'Mijn vader had in de oorlog zo'n Zeiss-kijker
van een Duits officier gehad, die op de vlucht was. Dat waren prachtige kijkers.
10 x 40. Glashelder. En daar keek ik altijd door.' In 1958 is hij lid geworden van
de West-Zeeuws-Vlaamse Vogelwacht, een natuurbeschermingsvereniging. In de
strenge winter van 1956 zijn veel vogels slachtoffer geworden van kou en voed
selgebrek. Overal in het land zijn toen groepen mensen in de weer geweest om
vogels bij te voeren. Zo ontstonden die 'Vogelwachten'. Twee jaar later kwam Jan
erbij. Hij was dertien. Hij was het enige jeugdlid. 'Het leuke was dat er veel boeren
lid waren. En een paar jagers. Een jager is ook geïnteresseerd in de natuur hè. Ze
zeggen wel van niet, maar het is wél zo.'
Uitzicht over
De Blikken
(25 april).
Jan werd al vrij vroeg in het bestuur van de Vogelwacht gekozen. Penningmeester.
Dat was geen succes, want hij kan niet goed met cijfers overweg. Hij kreeg hulp
van zijn vader, maar ja. Als mensen hun contributie niet betaalden, dan moest Jan
de deur langs met een kwitantieboekje. En dat was niks voor hem. Er was nóg
een probleem. Dat lag bij de toenmalige secretaris. In het dagelijks leven was het
een ambtenaar van de controledienst en mensen met dat beroep zijn niet direct
vrienden van Jan. Hij vertelt dan ook smakelijk dat vissers uit Breskens de man een
keer de 'kaai' ingegooid hebben. Het probleem zat hem echter in iets anders. Op
zich had Jan veel waardering voor zijn kennis van de natuur. Het was iemand die al
heel jong lid was van de Walcherse CJN (Christelijke Jeugdbond Natuurstudie). Hij
werd een enthousiast vogelaar en vooral zijn boekhoudkundige vogelregistraties
verdienen respect. Het probleem was echter dat hij die registraties onder eigen
naam wilde publiceren, terwijl anderen van de Vogelwacht vonden dat het een
publicatie van de vereniging moest zijn. Het gaf strubbelingen en leidde ertoe dat
