Toehomst voor Seaports
is toekomst voor Zeeland
ZL
Kees Bos
De bloeiperioden in de geschiedenis van Zeeland werden vooral bepaald door de goede
maritieme ligging. In de Middeleeuwen al waren Middelburg, Veere en Zierikzee daar
van sprekende voorbeelden. Ook in de zeventiende en achttiende eeuw had Zeeland
veel aan die ligging te danken. Eerder werden grote infrastructurele werken uitgevoerd
om de toegang tot de internationale wateren te waarborgen: Middelburg groef een
getijdenhaven rechtstreeks van de Oude Haven naar de Welzinge en Zierikzee volgde
met een haven naar de Oosterschelde. De rijkdommen die in de internationale handel
waren verdiend, werden ten dele geïnvesteerd in nieuwe polders en in het bestaande
landschap, bijvoorbeeld door de bouw van buitenplaatsen, wat Walcheren een positie
gaf die te vergelijken was met de Gooi- en Vechtstreek. In tijden van verval ging het
bergafwaarts, ook met de landschappelijke component. Het benutten van de maritieme
ligging - de ligging aan diep vaarwater - betekent in de actuele situatie dat Zeeland
vooral moet inzetten op logistiek, zegt Dick Engelhardt. Maar volgens de auteur van
deze tekst is dat niet voldoende. Groeikracht als combinatie van ondernemerschap en
bestuurskracht is een noodzakelijke voorwaarde voor het slagen daarvan. De voorbeel
den uit het verleden liegen er niet om.
Dick Engelhardt is hoofd van de afdeling Infrastructuur en Ruimte bij Zeeland Se
aports en houdt zich uit dien hoofde bezig met de toekomstkansen van de Zeeuwse
havens. Ze vormen een knooppunt waar goederenstromen samenkomen en door
gevoerd worden. Hij maakt graag de vergelijking met een kloppend hart met goed
gedotterde aorta's. Deze metafoor is eerder gebruikt. De Italiaan Edmondo de Amicis,
die in 1873/1874 een bezoek aan Nederland bracht en daarover de bestseller Olanda
schreef, in 1876 vertaald als Nederland en zijn bewoners, noteerde over de waterin
frastructuur: "De kanalen zijn de aderen van Nederland en het water is zijn bloed."
Trouwens, ook Auke van der Woud heeft in zijn Een nieuwe wereld, het ontstaan van
het moderne Nederland een hoofdstuk getiteld "Slagaders van Nederland, en een
hart". Natuurlijk, als de aorta's verstopt zitten, wordt het lastig om een knooppunt
van deep sea zeehavenvervoer naar short sea- en overlandvervoer naar het achterland
goed uit te buiten. De geschiedenis heeft geleerd dat een nieuwe infrastructuur van
waterwegen en spoorwegen in de tijd van Edmondo de Amicis' reis door ons land met
name in de Randstad heeft geleid tot de groei van een stedelijke agglomeratie. Rot
terdam kon in die tijd met behulp van de infrastructuur uitgroeien van een grote pro
vincieplaats tot één van de grootste zeehavens ter wereld. Logisch dat Dick Engelhardt
