Aandacht voor hustveiligheid
netwerkenlaag en occupatielaag) plaatsvinden.6 Tot 1000 jaar geleden was de mens
gedwongen zich neer te leggen bij de wil van de natuurlijke krachten. Men volgde
de bewoningscondities die de ondergrond toeliet. Daarna leerde men die krachten
te beteugelen en te gebruiken. De ondergrond werd door middel van steeds meer
geavanceerde technieken in toenemende mate aangepast aan de occupatiebehoeften
van de mens. Geleidelijk werd daarbij duidelijk dat beïnvloeding van de ondergrond
vanuit de occupatie- en netwerklaag negatieve ecologische effecten kan hebben. Dat
is geen probleem zolang het accent ligt op economische groei, maar onaanvaardbaar
in het licht van de inmiddels op grote schaal geaccepteerde noodzaak tot duurzaam
gebruik van land en grondstoffen. Opvallend daarbij is dat de dynamiek van de on
dergrond wordt beoordeeld volgens de menselijke maat en zelden volgens de geolo
gische schaal.
Figuur i De Schelde in de Romeinse tijd. Figuur 2: De Schelde in de Middeleeuwen.
De in de loop der eeuwen steeds beter georganiseerde kustverdediging heeft
niet kunnen voorkomen dat er in de kustgebieden een reeks overstromingsrampen
heeft plaatsgevonden. In de Nederlandse politiek was altijd aandacht voor water
beheer en kustveiligheid, maar concrete besluitvorming werd pas gestimuleerd door
rampen die duidelijk maakten dat het traditionele dijkonderhoud niet de gewenste
veiligheid kon waarborgen. Nadat in 1916 het water vanuit de Zuiderzee delen van
Noord-Holland overstroomde en Amsterdam had bedreigd, werd besloten om het
toen al in grote lijnen bestaande Zuiderzeeplan te gaan uitvoeren. Na de watersnood
van 1953, waarbij 1836 mensen omkwamen en enorme materiële schade werd toe-
