Verdieping
Ontpolderen, nou nee
Het is een verplichting die we als land zijn aangegaan in het kader van het behoud en
goed beheer van het grote Europese netwerk Natura 2000. Dat ontpolderen staat dus
los van de verruiming van de vaargeul."
Dat laatste benadrukt Coosen.
"De patiënt Westerschelde is af en toe wat kortademig, maar ze leeft" staat aan het
begin van dit artikel. De zuurstofloosheid is verdwenen; alleen bij Antwerpen en ver
der stroomopwaarts is af en toe nog zuurstof tekort in het water. De vervuiling wordt
langzaam maar zeker teruggedrongen, onder meer omdat Vlaanderen en Brussel een
enorme inhaalslag maken inzake rioolwaterzuivering.
Bij Dow in Terneuzen en bij het Sloegebied zijn nog wel een paar hot spots, bijvoor
beeld waar het gaat om cadmium. Maar de vis komt langzaam weer terug in de Wes
terschelde en zeilend langs de Hooge Platen voor Breskens kan men weer genieten
van tientallen zeehonden: een estuarium zoals het van nature bedoeld is.
Met de Vlamingen is een contract gesloten over een verdieping tot 14.70 me
ter. Met deze derde verdieping krijgen containerschepen tot een diepgang van 13.10
meter te allen tijde - dus onafhankelijk van het getij - toegang tot de haven van Ant
werpen. Het gaat om schepen van ongeveer 350 meter lang. Op dat soort schepen
kunnen 8000 tot 9000 twintigvoets containers worden vervoerd. Daartoe zal zowel
in de Westerschelde als in Vlaanderen ongeveer zeven miljoen kuub zand worden
gebaggerd. Op dit punt is het estuarium tot levenslang veroordeeld, want jaarlijks zal
dertien tot veertien miljoen kuub moeten worden gebaggerd.
Coosen: "Er is geen directe link te leggen tussen deze voorgenomen verruiming en
oppervlaktevermindering van laagdynamische - dus ecologisch interessante - interge-
tijdengebieden. De negatieve trend wordt niet versneld, maar ook niet omgebogen
naar positief. Bovendien kan men niet met zekerheid uitsluiten dat de verdieping zon
der negatieve effecten zal zijn.
Omdat de Westerschelde onder de Europese vogel- en habitatrichtlijn valt en onder
Natura 2000, wordt het voorzorgsprincipe gehanteerd: de natuur krijgt het voordeel
van de twijfel. Er moeten verzachtende maatregelen genomen worden om de na
tuurwaarden te versterken. Alle baggerspecie (die toch al teruggestort werd in het
systeem) zal nu op en langs een aantal geschikte plaatranden worden gestort, met de
bedoeling meer intergetijdengebied te creëren. De kunst is om laagdynamische zones
te creëren. Maar of dat allemaal precies zo uitpakt als we hopen, zullen we moeten
constateren aan de hand van gedetailleerde monitoring. Als het fout gaat, zullen we
moeten ingrijpen volgens het 'hand-aan-de-kraan-principe'."
In het contract met Vlaanderen is een oppervlakte van 600 hectare afgesproken
als te ontpolderen gebied in Nederland, dus langs de Westerschelde. In wezen is dat
al een 'politiek' getal, want voor het systeem zou een oppervlakte van 1000 hectare
beter zijn. In het westelijk deel wordt gedacht aan de Willem Leopoldpolder bij het
Zwin. In het middengedeelte van de Westerschelde buitelen de alternatieven over